-
1.
mieć poziomo wyciągnięte ciało na jakiejś powierzchni -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
ruch i spoczynek -
- chłopiec, dziecko, dziewczyna, dziewczynka, kobieta, matka, mężczyzna; ciało, trup; pies leży; zwłoki leżą
- leżeć na boku, na brzuchu, na plecach; na kanapie, na łóżku, na pryczy, na tapczanie; na podłodze; na piasku, na ziemi; na chodniku, na ulicy
- leżeć pod kocem, pod kołdrą
- leżeć w kącie; w śpiworze; w trawie; w błocie, w kałuży krwi; leżeć w ciemności
- leżeć bezwładnie, nieruchomo; na wznak; pokotem; cicho, spokojnie, w milczeniu; wygodnie; chwilę, godzinami, długo; wciąż
- leżeć jak kłoda
- leżeć i czekać, leżeć i patrzeć, leżeć i patrzyć, leżeć i słuchać, leżeć i spać; leżeć i siedzieć
- leży nagi; wyciągnięty; zwinięty; związany; chory, ranny; zabity
-
Na tapczanie leżał Krzysiek Farmakolog i paląc papierosa, przeglądał ze znudzeniem jakieś czasopismo.
źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
Zadzwoniłam, żeby ci powiedzieć, że znalazłam przyjaciółkę dla twojego psa. Był wtedy samotny, siedział w domu cały dzień, popadał w melancholię, starzał się. Godzinami leżał na swoim dywaniku.
źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006
Otworzyłem drzwi. Leżeli oboje nadzy na tapczanie zmarłej pani Kwiatkowskiej. Tą bezwstydną nagością dawali do zrozumienia, że mogą tu robić, co chcą, i nikt nie jest w stanie im przeszkodzić.
źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
Jedynym pocieszeniem okazał się Ruben leżący przy tapczanie. Dla wszelkiej pewności, żeby mnie nie opuścił, rozłożyłem mu obok siebie koc.
źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. leżę
leżymy
2 os. leżysz
leżycie
3 os. leży
leżą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. leżałem
+(e)m leżał
leżałam
+(e)m leżała
leżałom
+(e)m leżało
leżeliśmy
+(e)śmy leżeli
leżałyśmy
+(e)śmy leżały
2 os. leżałeś
+(e)ś leżał
leżałaś
+(e)ś leżała
leżałoś
+(e)ś leżało
leżeliście
+(e)ście leżeli
leżałyście
+(e)ście leżały
3 os. leżał
leżała
leżało
leżeli
leżały
bezosobnik: leżano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę leżał
będę leżeć
będę leżała
będę leżeć
będę leżało
będę leżeć
będziemy leżeli
będziemy leżeć
będziemy leżały
będziemy leżeć
2 os. będziesz leżał
będziesz leżeć
będziesz leżała
będziesz leżeć
będziesz leżało
będziesz leżeć
będziecie leżeli
będziecie leżeć
będziecie leżały
będziecie leżeć
3 os. będzie leżał
będzie leżeć
będzie leżała
będzie leżeć
będzie leżało
będzie leżeć
będą leżeli
będą leżeć
będą leżały
będą leżeć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. leżmy
2 os. leż
leżcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. leżałbym
bym leżał
leżałabym
bym leżała
leżałobym
bym leżało
leżelibyśmy
byśmy leżeli
leżałybyśmy
byśmy leżały
2 os. leżałbyś
byś leżał
leżałabyś
byś leżała
leżałobyś
byś leżało
leżelibyście
byście leżeli
leżałybyście
byście leżały
3 os. leżałby
by leżał
leżałaby
by leżała
leżałoby
by leżało
leżeliby
by leżeli
leżałyby
by leżały
bezosobnik: leżano by
bezokolicznik: leżeć
imiesłów przysłówkowy współczesny: leżąc
gerundium: leżenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. leżenie
leżenia
D. leżenia
leżeń
C. leżeniu
leżeniom
B. leżenie
leżenia
N. leżeniem
leżeniami
Ms. leżeniu
leżeniach
W. leżenie
leżenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: leżący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. leżący
leżący
leżący
leżące
leżąca
D. leżącego
leżącego
leżącego
leżącego
leżącej
C. leżącemu
leżącemu
leżącemu
leżącemu
leżącej
B. leżącego
leżącego
leżący
leżące
leżącą
N. leżącym
leżącym
leżącym
leżącym
leżącą
Ms. leżącym
leżącym
leżącym
leżącym
leżącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. leżący
leżący
leżące
leżące
D. leżących
leżących
leżących
leżących
C. leżącym
leżącym
leżącym
leżącym
B. leżących
leżących
leżących
leżące
N. leżącymi
leżącymi
leżącymi
leżącymi
Ms. leżących
leżących
leżących
leżących
-
Rzżywotny + leżeć + GDZIE -
psł. *ležati