mrzeć

  • książk.  umierać – przestawać żyć
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Bieg życia

    śmierć

    • biedni, nędzarze, niemowlęta mrą
    • mrzeć od kul
    • mrzeć przy porodzie
    • mrzeć z chorób, z głodu, z zimna
    • mrzeć jak muchy
  • Tam wtedy to była prawdziwa nędza, człowieku, i dzieci marły z głodu w szpitalach albo z zimna.

    źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009

    Ludzie marli nie od kul nieprzyjaciela, lecz głównie z głodu i zimna.

    źródło: NKJP: W Petersburgu, Dziennik Polski, 2003-06-06

    Taka to już była epoka [...], kobiety bardzo często marły przy porodach.

    źródło: NKJP: Dziewczyna ze Sławkowskiej, Dziennik Polski, 2002-12-14

    - Jestem obywatelem polskim - powiedział - i nie uznaję nad sobą sowieckiej władzy! Ta deklaracja kosztowała go dziesięć lat łagru na półwyspie Tajmyr. [...] Słabsi marli tysiącami, on przeżył.

    źródło: NKJP: Sługa Boży, Dziennik Polski, 2000-10-07

    Liczne grupy emigrantów opuszczały serton, jałowe obszary, gdzie bydło marło i żadna plantacja się nie udawała.

    źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. mrę
    mrzemy
    2 os. mrzesz
    mrzecie
    3 os. mrze
    mrą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. marłem
    +(e)m marł
    marłam
    +(e)m marła
    marłom
    +(e)m marło
    marliśmy
    +(e)śmy marli
    marłyśmy
    +(e)śmy marły
    2 os. marłeś
    +(e)ś marł
    marłaś
    +(e)ś marła
    marłoś
    +(e)ś marło
    marliście
    +(e)ście marli
    marłyście
    +(e)ście marły
    3 os. marł
    marła
    marło
    marli
    marły

    bezosobnik: marto

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę marł
    będę mrzeć
    będę marła
    będę mrzeć
    będę marło
    będę mrzeć
    będziemy marli
    będziemy mrzeć
    będziemy marły
    będziemy mrzeć
    2 os. będziesz marł
    będziesz mrzeć
    będziesz marła
    będziesz mrzeć
    będziesz marło
    będziesz mrzeć
    będziecie marli
    będziecie mrzeć
    będziecie marły
    będziecie mrzeć
    3 os. będzie marł
    będzie mrzeć
    będzie marła
    będzie mrzeć
    będzie marło
    będzie mrzeć
    będą marli
    będą mrzeć
    będą marły
    będą mrzeć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. mrzyjmy
    2 os. mrzyj
    mrzyjcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. marłbym
    bym marł
    marłabym
    bym marła
    marłobym
    bym marło
    marlibyśmy
    byśmy marli
    marłybyśmy
    byśmy marły
    2 os. marłbyś
    byś marł
    marłabyś
    byś marła
    marłobyś
    byś marło
    marlibyście
    byście marli
    marłybyście
    byście marły
    3 os. marłby
    by marł
    marłaby
    by marła
    marłoby
    by marło
    marliby
    by marli
    marłyby
    by marły

    bezosobnik: marto by

    bezokolicznik: mrzeć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: mrąc

    imiesłów przymiotnikowy czynny: mrący

    Inne uwagi

    Zwykle używane w 3 os. lm, ze względu na odniesienie do podmiotu oznaczającego grupy osób lub zbiorowości.

  • Rzżywotny + mrzeć + bez ograniczeń
  • psł. *merti, *mьrǫ

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SPXVI
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 08.11.2013