zatem - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

nadawca uważa, że na podstawie prawdziwości tego, o czym była mowa, prawdziwe jest to

Noty o użyciu

komentarz przyrematyczny

Kategoria znaczeniowa

wykładnik wnioskowania

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

przeto
tedy
toteż
w takim razie
więc

Cytaty

	Leptony e, i są cząstkami naładowanymi, zatem uczestniczą także w oddziaływaniach elektromagnetycznych. źródło: NKJP: Ewa Skrzypczak, Zygmunt Szafliński: Wstęp do fizyki jądra atomowego i cząstek elementarnych. Wykłady, 1995
	Po kilkuset metrach dalszej drogi natknąłem się na budkę dróżnika, w której płonęło światełko, a zatem ktoś tam był. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1999
	- Radziści od wczoraj nie mogą nawiązać łączności. Na naszym paśmie nadaje jakaś rosyjska radiostacja. - Zatem podejmę decyzję sam - powiedział Willmann takim tonem, jakby decyzję już podjął. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 2000
	Jest pan ignorantem w tych sprawach, Domagalla. Niechże pan zatem nie zabiera głosu. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Ponieważ ludzie jeszcze nie istnieli, film nie mógł pokazywać ani przeszłości, ani teraźniejszości. Był zatem projekcją przyszłości. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Odmiana

część mowy: partykuła

podklasa: wynikowa

Składnia

zatem _
ograniczenia zakresu użycia: nie: w Zd.Podrz., gdy Zd.Nadrz. rozpoczyna jeżeli , jeśli lub gdy Zd.Nadrz. _rozk.
szyk: zmienny: neutralna antepozycja obligatoryjny poprzedzający kontekst

Pochodzenie

Od: pierwotnego psł. wyrażenia przyimkowego *za tomь 'za tym, następnie, w następnej kolejności', w którym pierwotna forma Msc lp *tomь zaimka *tъ, została w czasach staropolskich zastąpiona przez nowszą tem (na wzór całego paradygmatu nowego zaimka ten , powstałego ze złożenia *tъ + -nъ, z wokalizacją jeru w pierwszej sylabie), tj. tego , temu , o tem ). Ślad pierwotnej psł. postaci *tomь zachowany jest np. w pol. potomek (zob.)