ktoś zdaje rachunek

Opuszczał ją z poczuciem dopełnienia powinności, jakby spłacił ostatnią ratę ciążącego długu. [...] Wolał, żeby się znajdowała jak najdalej, kiedy będzie zdawał rachunek przed człowiekiem, który kierował nim w najtrudniejszych chwilach. Nie popełnił błędu. Przywrócono mu zaufanie.

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

Jest to moralitet, podkreślający, że (zgodnie z doktryną luteranizmu) tylko wiara i łaska wystarczą do zbawienia. Bohater, prosty i zwykły człowiek - staje po śmierci przed sądem Bożym i zdaje tam rachunek z całego życia.

źródło: NKJP: Internet

[...] gdy Hiszpania odzyskiwała demokrację w latach 70., ludzie, którzy walczyli w wojnie domowej lat 1936-39, w większości już nie żyli. Ostatni właściwie był Franco i kiedy w 1975 roku umarł, nie pozostał prawie nikt, kto miałby zdawać rachunek z głównych zbrodni.

źródło: NKJP: Maciej Stasiński: W Chile możemy o wiele bardziej zadośćuczynić prawdzie i sprawić, że i sprawiedliwości stanie się ..., 1999-04-13