z

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. wyjść z domu

  • 1.

    tak, że to, o czym mowa w zdaniu, zaczyna się w danym miejscu
  • Jeśli przyimek z występuje przy Cz. w formie imiesłowowej dookreślającej Rz., imiesłów bywa pomijany, np. zamiast droga biegnąca z Warszawy do Krakowa: droga z Warszawy do Krakowa.
    W połączeniu z zaimkiem osobowym ja oraz z zaimkiem osobowym on w formie poprzyimkowej nieakcentowanej, a także z wyrazami zaczynającymi się od co najmniej dwóch spółgłosek, z których pierwsza to: z, s, ż, sz, ź, ś występuje wariant ze. Wariant ze może wystąpić także przed innymi wyrazami, w szczególności zaczynającymi się od co najmniej dwóch spółgłosek, np. ze Lwowa, ze wzgórza.

    • ze
  • wykładnik lokalizacji przestrzennej

  • (quasi)antonimy:  do II
    na
    w
  • Wyszedł z baru, nie dopiwszy drugiego piwa.

    źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

    Umówili się, że przepłyną z wysepki na plażę.

    źródło: NKJP: Bydgoszcz: Opławiec. Ostrożnie nad wodą! Jakub już stracił życie, Gazeta Pomorska, 2009-07-01

    Otrzepywał się z kurzu, spoglądając to na pogięte koło roweru, to na kuper czołgu wystający z rozwalonej ściany prosto na ulicę.

    źródło: NKJP: Robert Urbański, Jacek Kondracki: Operacja „Dunaj”, 2009

    Jeden z nich krzyczał z otwartego okna również i do niej, że łazi za wolno po pasach, że się jeszcze gapi nie wiadomo na co.

    źródło: NJKP: Sylwia Chutnik: Dzidzia, 2009

    - Dzisiaj wezmę to - powiedział wyciągając ze stosiku egzemplarz „National Geographic”.

    źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

  • część mowy: przyimek

  • z KOGO / CZEGO
    w pozycji prawostronnej: Rz. konkr.
    w Zd. z Cz. ruchu ukierunkowanego lub nazywającym czynność polegającą na emitowaniu fal dźwiękowych lub świetlnych, lub z Cz. zwieszać się, zwisać, wystawać itp., lub z Rz. utworzonym od takich Cz.
    szyk: względem frazy czasownikowej zmienny: neutralna postpozycja
    względem frazy rzeczownikowej stały: antepozycja
  • psł. *sъ // *jьz