nad

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. nad stół

  • 2.

    w takie miejsce, że jeśli coś będzie spadać z miejsca, o którym wiemy, w to miejsce, to nie jest tak, że uderzy w kogoś/coś, a nie uderzy w kogoś/coś, o kim/czym mowa w zdaniu, i nie jest tak, że jeśli ktoś/coś, nie byłby/byłoby w tym miejscu, to ktoś/coś, o kim/czym mowa w zdaniu, by spadł/spadło
  • W połączeniu z zaimkiem osobowym  ja  oraz z zaimkiem  on  w formie poprzyimkowej nieakcentowanej występuje wariant  nade . W połączeniu z innymi wyrazami, w szczególności zaczynającymi się od co najmniej dwóch spółgłosek, może wystąpić wariant  nade , jednak jest to użycie nacechowane stylistycznie.

  • wykładnik lokalizacji przestrzennej

  • synonimy:  ponad
    ponade
    (quasi)synonimy:  powyżej I
    antonimy:  pod
    konwersy:  popod
  • Mariusz podnosił Dorotę nad głowę jedną ręką.

    źródło: NKJP: Ewaryst Świtek: Korespondencja Ewarysta Świtka z Dortmundu, Gazeta Wyborcza, 1995-02-02

    Nie wiadomo, czy było to nocne złudzenie przed rychłym świtem, ale nad dach kamienicy podpłynęły chmury południowe - naraz wszystkie obrazy zniknęły.

    źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

    Słońce powoli schodziło nad horyzont.

    źródło: NKJP: Anna Bolecka: Uwiedzeni, 2009

    Potrafię nałożyć stopą piłkę na piętę oraz ją podbić. Niestety, zamiast lecieć przede mnie, leci nade mnie.

    źródło: NKJP: Internet

    Ba, wznieść się nadeń pozwalasz.

    źródło: Internet

  • część mowy: przyimek

  • nad KOGO / CO
    w pozycji prawostronnej: Rz. konkretny
    w Zd. z Cz. ruchu ukierunkowanego
    szyk: względem frazy czasownikowej zmienny: neutralna postpozycja
    względem frazy rzeczownikowej stały: bezpośrednia antepozycja
  • psł. *nadъ