jednostajny - Wielki słownik języka polskiego PAN

książk. niezmieniający się przez długi czas lub na dużej przestrzeni

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

jakość i intensywność

	synonimy:	monotonny
	antonimy:	niejednostajny urozmaicony

Połączenia

jednostajny ruch, rytm; dźwięk, głos, stukot, szmer, szum, śpiew; jednostajna muzyka; przestrzeń, szarość; praca; jednostajne tempo, życie; jednostajne dni
jednostajny i monotonny; ciągły i jednostajny, stały i jednostajny; nudny i jednostajny, szary i jednostajny
jednostajne brzęczenie
bardzo, dość, tak jednostajny

Cytaty

	Dnie, kiedy pan udawał się na polowanie, były dla biednego więźnia najmilszymi chwilami w ciężkim jednostajnym życiu. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko: Klechdy domowe, 1960
	Światła w przedziale pierwszej klasy były przygaszone, większość podróżnych spała, jednostajne buczenie silników samolotu posiada działanie omal hipnotyczne. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001
	[...] krzyki przeszły w jednostajny, żałosny płacz, przerywany westchnieniami i bolesną czkawką łkań. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Miasto, a raczej charakter pracy w fabrykach, wpływało także na zmianę poczucia czasu - rytm roczny wyznaczany przez pracę na roli zastępował nowy, niezależny w większej mierze od pór roku jednostajny rytm tygodnia i sztywny podział na czas pracy i czas wolny. źródło: NKJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004
	Holownik wciąż piął się w górę rzeki. Coraz bardziej jednostajny, równinny step, urozmaicony tu i ówdzie świerkami oraz karłowatymi sosnami, przywodził na myśl bliskość Błagowieszczeńska. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	jednostajny	jednostajny	jednostajny	jednostajne	jednostajna
D.	jednostajnego	jednostajnego	jednostajnego	jednostajnego	jednostajnej
C.	jednostajnemu	jednostajnemu	jednostajnemu	jednostajnemu	jednostajnej
B.	jednostajnego	jednostajnego	jednostajny	jednostajne	jednostajną
N.	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnym	jednostajną
Ms.	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnej
W.	jednostajny	jednostajny	jednostajny	jednostajne	jednostajna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	jednostajni	jednostajni	jednostajne	jednostajne
D.	jednostajnych	jednostajnych	jednostajnych	jednostajnych
C.	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnym	jednostajnym
B.	jednostajnych	jednostajnych	jednostajnych	jednostajne
N.	jednostajnymi	jednostajnymi	jednostajnymi	jednostajnymi
Ms.	jednostajnych	jednostajnych	jednostajnych	jednostajnych
W.	jednostajni	jednostajni	jednostajne	jednostajne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	jednostajniejszy	jednostajniejszy	jednostajniejszy	jednostajniejsze	jednostajniejsza
D.	jednostajniejszego	jednostajniejszego	jednostajniejszego	jednostajniejszego	jednostajniejszej
C.	jednostajniejszemu	jednostajniejszemu	jednostajniejszemu	jednostajniejszemu	jednostajniejszej
B.	jednostajniejszego	jednostajniejszego	jednostajniejszy	jednostajniejsze	jednostajniejszą
N.	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszą
Ms.	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszej
W.	jednostajniejszy	jednostajniejszy	jednostajniejszy	jednostajniejsze	jednostajniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	jednostajniejsi	jednostajniejsi	jednostajniejsze	jednostajniejsze
D.	jednostajniejszych	jednostajniejszych	jednostajniejszych	jednostajniejszych
C.	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszym	jednostajniejszym
B.	jednostajniejszych	jednostajniejszych	jednostajniejszych	jednostajniejsze
N.	jednostajniejszymi	jednostajniejszymi	jednostajniejszymi	jednostajniejszymi
Ms.	jednostajniejszych	jednostajniejszych	jednostajniejszych	jednostajniejszych
W.	jednostajniejsi	jednostajniejsi	jednostajniejsze	jednostajniejsze

Pochodzenie

Od: jedno staje lub jedna staja , gdzie staje / staja to staropolska miara długości drogi odpowiadająca odległości, jaką może przebyć koń od odpoczynku do odpoczynku. Pierwotnie wyraz odnosił się być może do bruzdy ciągnącej się nieprzerwanie przez jedno staje (Bańk).