-
2.
nadawca pyta odbiorcę o obserwowany / przewidywany przez niego stan rzeczy, chcąc się upewnić co do tego, czy jest / będzie on prawdziwy -
1) komentarz do całych struktur tematyczno-rematycznych
2) używane również w pytaniach retorycznych, w których nadawca jest raczej przekonany, że to, o czym mówi jest prawdą
3) zadawanie zaprzeczonych pytań, najczęściej z czasownikiem w trybie przypuszczającym, jest uważane za grzeczny sposób proponowania czegoś
4) za pomocą takich struktur nadawca może też wyrazić swoje oburzenie, np. Nie mówiono ci, że starszych trzeba szanować? , Czy on nigdy nie nauczy się sprzątać po sobie?
5) w zależności od intonacji spodziewamy się odpowiedzi potwierdzającej to, o co pyta nadawca, lub zaprzeczającej temu, np. – Nie lubisz czekolady? – No co ty, uwielbiam! , – Nie kłamiesz, Grzesiu? – Ja miałbym kłamać? Niemożliwe, proszę cioci. -
wykładnik potwierdzenia prawdziwości sądu
-
Wuja Eugeniusza nie poznajesz?
źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997
- A pan nie Francuz? - słyszę, jak woła z niższej kondygnacji.
źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1995
Czyż Sowieci nie dostarczą ropy naftowej, pszenicy, ziemniaczków, czego tam jeszcze?! Będziemy sobie żyli, panie Kujawski kochany, co prawda pod obcym butem, tego się ukryć nie da, ale za to w pokoju […].
źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990
– Nie napisałbyś o swoich doświadczeniach?
źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2003
-
część mowy: modyfikator deklaratywności
podklasa: operator negacji
-
nie _
Zd. pyt.szyk: stały: antepozycja -
psł. *ne