-
1.
przewidzieć, co się wydarzy w przyszłości, na podstawie intuicji, wróżb lub rozumowania -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
wierzenia i przesądy -
- jasnowidz, prorok przepowiedział; Cyganka, wróżka, wyrocznia przepowiedziała
- przepowiedzieć przyszłość; pogodę; zwycięstwo
-
Po drugie, tak się składa, że politycy potrafią czasem w zadziwiająco trafny sposób przepowiedzieć własną przyszłość.
źródło: NKJP: Mikołaj Szymańsk:, Proroctwo szalonego wioślarza, Gazeta Wyborcza, 1998-05-22
Żadna konkretna lokata nie będzie spisywać się równie dobrze w każdych warunkach ekonomicznych – nikt nie jest w stanie bezbłędnie przepowiedzieć, jakiego typu lokata okaże się najlepsza w danym okresie.
źródło: NKJP: Jerzy Gremba: Zasady inwestowania w pigułce, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2000-08-09
Według Swetoniusza wyrocznia delficka przepowiedziała Neronowi, że ma się strzec 73 lat.
źródło: NKJP: Jan Z. Słojewski: Perswazje i wycinki, Polityka, 2001-11-17
W stu procentach te przewidywania nie sprawdzały się nigdy, ale w 80 proc. bardzo często, dzięki czemu bez instytutów meteorologicznych można było przepowiedzieć pogodę na kolejne miesiące w roku [...].
źródło: NKJP: Agata Wolna: Trzysta dni zimy i osiem dni latka, Trybuna Śląska, 2001-12-14
Łakiński miał ponoć także przepowiedzieć, że Polska odzyska niepodległość, kiedy drzewka w jego lasku dorosną do wysokości piramidy.
źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Esensja na wakacje: Wakacje z duchami, Esensja, 2008-09
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przepowiem
przepowiemy
2 os. przepowiesz
przepowiecie
3 os. przepowie
przepowiedzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przepowiedziałem
+(e)m przepowiedział
przepowiedziałam
+(e)m przepowiedziała
przepowiedziałom
+(e)m przepowiedziało
przepowiedzieliśmy
+(e)śmy przepowiedzieli
przepowiedziałyśmy
+(e)śmy przepowiedziały
2 os. przepowiedziałeś
+(e)ś przepowiedział
przepowiedziałaś
+(e)ś przepowiedziała
przepowiedziałoś
+(e)ś przepowiedziało
przepowiedzieliście
+(e)ście przepowiedzieli
przepowiedziałyście
+(e)ście przepowiedziały
3 os. przepowiedział
przepowiedziała
przepowiedziało
przepowiedzieli
przepowiedziały
bezosobnik: przepowiedziano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. przepowiedzmy
2 os. przepowiedz
przepowiedzcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. przepowiedziałbym
bym przepowiedział
przepowiedziałabym
bym przepowiedziała
przepowiedziałobym
bym przepowiedziało
przepowiedzielibyśmy
byśmy przepowiedzieli
przepowiedziałybyśmy
byśmy przepowiedziały
2 os. przepowiedziałbyś
byś przepowiedział
przepowiedziałabyś
byś przepowiedziała
przepowiedziałobyś
byś przepowiedziało
przepowiedzielibyście
byście przepowiedzieli
przepowiedziałybyście
byście przepowiedziały
3 os. przepowiedziałby
by przepowiedział
przepowiedziałaby
by przepowiedziała
przepowiedziałoby
by przepowiedziało
przepowiedzieliby
by przepowiedzieli
przepowiedziałyby
by przepowiedziały
bezosobnik: przepowiedziano by
bezokolicznik: przepowiedzieć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: przepowiedziawszy
gerundium: przepowiedzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. przepowiedzenie
przepowiedzenia
D. przepowiedzenia
przepowiedzeń
C. przepowiedzeniu
przepowiedzeniom
B. przepowiedzenie
przepowiedzenia
N. przepowiedzeniem
przepowiedzeniami
Ms. przepowiedzeniu
przepowiedzeniach
W. przepowiedzenie
przepowiedzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: przepowiedziany
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. przepowiedziany
przepowiedziany
przepowiedziany
przepowiedziane
przepowiedziana
D. przepowiedzianego
przepowiedzianego
przepowiedzianego
przepowiedzianego
przepowiedzianej
C. przepowiedzianemu
przepowiedzianemu
przepowiedzianemu
przepowiedzianemu
przepowiedzianej
B. przepowiedzianego
przepowiedzianego
przepowiedziany
przepowiedziane
przepowiedzianą
N. przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianą
Ms. przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. przepowiedziani
przepowiedziani
przepowiedziane
przepowiedziane
D. przepowiedzianych
przepowiedzianych
przepowiedzianych
przepowiedzianych
C. przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianym
przepowiedzianym
B. przepowiedzianych
przepowiedzianych
przepowiedzianych
przepowiedziane
N. przepowiedzianymi
przepowiedzianymi
przepowiedzianymi
przepowiedzianymi
Ms. przepowiedzianych
przepowiedzianych
przepowiedzianych
przepowiedzianych
odpowiednik aspektowy: przepowiadać
-
+ przepowiedzieć + CO + (KOMU)+ przepowiedzieć + (KOMU) -
Zob. powiedzieć