twierdzić

  • przekazywać jakąś informację lub pogląd z przekonaniem, że są prawdziwe
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    nazwy działań intelektualnych człowieka

    • autor, gazeta, opozycja, rząd twierdzi; historycy, krytycy, świadkowie twierdzą
    • twierdzić z dumą, z młodzieńczą pewnością siebie, z naciskiem, z przekonaniem, z uporem
    • twierdzić kategorycznie, uparcie, uporczywie
  • Amerykanin Terrence J. Hughes twierdzi uparcie, że przyczyną nagłego topnienia ostatniego lądolodu była jego niestabilność.

    źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988

    Nie będę twierdził, jakobym przeczuwał, że on niedługo umrze.

    źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

    Akty nadania - twierdzili - były zgodne z prawem.

    źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999

    Panie pośle, niczego takiego nie powiedziałem i niczego takiego nie twierdzę.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 11.04.2001

    Pisarz miał zwyczaj kąpać się w przerębli, jak twierdził, dla zdrowia.

    źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. twierdzę
    twierdzimy
    2 os. twierdzisz
    twierdzicie
    3 os. twierdzi
    twierdzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. twierdziłem
    +(e)m twierdził
    twierdziłam
    +(e)m twierdziła
    twierdziłom
    +(e)m twierdziło
    twierdziliśmy
    +(e)śmy twierdzili
    twierdziłyśmy
    +(e)śmy twierdziły
    2 os. twierdziłeś
    +(e)ś twierdził
    twierdziłaś
    +(e)ś twierdziła
    twierdziłoś
    +(e)ś twierdziło
    twierdziliście
    +(e)ście twierdzili
    twierdziłyście
    +(e)ście twierdziły
    3 os. twierdził
    twierdziła
    twierdziło
    twierdzili
    twierdziły

    bezosobnik: twierdzono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę twierdził
    będę twierdzić
    będę twierdziła
    będę twierdzić
    będę twierdziło
    będę twierdzić
    będziemy twierdzili
    będziemy twierdzić
    będziemy twierdziły
    będziemy twierdzić
    2 os. będziesz twierdził
    będziesz twierdzić
    będziesz twierdziła
    będziesz twierdzić
    będziesz twierdziło
    będziesz twierdzić
    będziecie twierdzili
    będziecie twierdzić
    będziecie twierdziły
    będziecie twierdzić
    3 os. będzie twierdził
    będzie twierdzić
    będzie twierdziła
    będzie twierdzić
    będzie twierdziło
    będzie twierdzić
    będą twierdzili
    będą twierdzić
    będą twierdziły
    będą twierdzić

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. twierdźmy
    2 os. twierdź
    twierdźcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. twierdziłbym
    bym twierdził
    twierdziłabym
    bym twierdziła
    twierdziłobym
    bym twierdziło
    twierdzilibyśmy
    byśmy twierdzili
    twierdziłybyśmy
    byśmy twierdziły
    2 os. twierdziłbyś
    byś twierdził
    twierdziłabyś
    byś twierdziła
    twierdziłobyś
    byś twierdziło
    twierdzilibyście
    byście twierdzili
    twierdziłybyście
    byście twierdziły
    3 os. twierdziłby
    by twierdził
    twierdziłaby
    by twierdziła
    twierdziłoby
    by twierdziło
    twierdziliby
    by twierdzili
    twierdziłyby
    by twierdziły

    bezosobnik: twierdzono by

    bezokolicznik: twierdzić

    imiesłów przysłówkowy współczesny: twierdząc

    gerundium: twierdzenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: twierdzący

  • Rzosobowy + twierdzić +
    że ZDANIE | jakoby ZDANIE
    Rzosobowy + twierdzić +
    MOWA WPROST
    Rzosobowy + twierdzić +
    CO
  • psł. *tvŕ̥diti, *tvŕ̥ďǫ 'czynić twardym, utwardzać, umacniać'

    Czasownik od psł. przymiotnika *tvŕ̥dъ (zob.  twardy ). Znaczenie ‘podawać za rzecz pewną, dowodzić, utrzymywać, zapewniać’ jest wtórne. Paralelny rozwój semantyczny znajdujemy w łacinie: confirmāre 'dowieść, udowodnić; zapewnić, na pewno twierdzić, zaręczać’ : ‘umocnić, utwierdzić’ < firmus ‘silny, mocny, trwały’.

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 22.07.2012