-
2.
wyzwolić w kimś aktywność -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego
czynności i stany fizjologiczne -
synonimy: obudzić
przebudzić
-
- zbudzić do życia
- zbudzić z letargu, z marazmu, z odrętwienia
-
Wieloletnie rządy chrześcijańskich demokratów i liberałów niemieckich, trzeźwość i dalekowzroczność kanclerza Willy Brandta, zbudziły wielu Niemców w NRF z błogiego snu, uświadomiły, że Europa nie kończy się na Łabie.
źródło: NKJP: (jar): Za granicą ratyfikacja, 1972
Pamiętasz bajkę o Śpiącej Królewnie? Stęskniona czeka na odważnego królewicza, który przedrze się przez otaczające ją kolczaste krzaki i pocałunkami zbudzi do życia.
źródło: NKJP: Krystyna Czerny: Pakt o(nie)agresji, 2001
Dopiero łoskot przejeżdżającego w pędzie pociągu, transportu „E-19”, który miała zatrzymać, a który teraz pędził w stronę wiaduktu, zbudził ją z odrętwienia.
źródło: NKJP: Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan: Stawka większa niż życie, 2000
Za wzorcem francuskim stały takie siły, jak trwający dwa tysiące lat rozwój kulturalny […], pięćsetletnia świadomość narodowa oraz prestiż Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Za tym przykładem chciały iść zbudzone z letargu i borykające się z elementarnymi problemami bytowymi państwa wschodnioeuropejskie.
źródło: NKJP: Istvan Bibo ( tłum. Jerzy Snopek): Nędza małych państw, Gazeta Wyborcza, 1995-08-19
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zbudzę
zbudzimy
2 os. zbudzisz
zbudzicie
3 os. zbudzi
zbudzą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zbudziłem
+(e)m zbudził
zbudziłam
+(e)m zbudziła
zbudziłom
+(e)m zbudziło
zbudziliśmy
+(e)śmy zbudzili
zbudziłyśmy
+(e)śmy zbudziły
2 os. zbudziłeś
+(e)ś zbudził
zbudziłaś
+(e)ś zbudziła
zbudziłoś
+(e)ś zbudziło
zbudziliście
+(e)ście zbudzili
zbudziłyście
+(e)ście zbudziły
3 os. zbudził
zbudziła
zbudziło
zbudzili
zbudziły
bezosobnik: zbudzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. zbudźmy
2 os. zbudź
zbudźcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. zbudziłbym
bym zbudził
zbudziłabym
bym zbudziła
zbudziłobym
bym zbudziło
zbudzilibyśmy
byśmy zbudzili
zbudziłybyśmy
byśmy zbudziły
2 os. zbudziłbyś
byś zbudził
zbudziłabyś
byś zbudziła
zbudziłobyś
byś zbudziło
zbudzilibyście
byście zbudzili
zbudziłybyście
byście zbudziły
3 os. zbudziłby
by zbudził
zbudziłaby
by zbudziła
zbudziłoby
by zbudziło
zbudziliby
by zbudzili
zbudziłyby
by zbudziły
bezosobnik: zbudzono by
bezokolicznik: zbudzić
imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbudziwszy
gerundium: zbudzenie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. zbudzenie
zbudzenia
D. zbudzenia
zbudzeń
C. zbudzeniu
zbudzeniom
B. zbudzenie
zbudzenia
N. zbudzeniem
zbudzeniami
Ms. zbudzeniu
zbudzeniach
W. zbudzenie
zbudzenia
imiesłów przymiotnikowy bierny: zbudzony
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. zbudzony
zbudzony
zbudzony
zbudzone
zbudzona
D. zbudzonego
zbudzonego
zbudzonego
zbudzonego
zbudzonej
C. zbudzonemu
zbudzonemu
zbudzonemu
zbudzonemu
zbudzonej
B. zbudzonego
zbudzonego
zbudzony
zbudzone
zbudzoną
N. zbudzonym
zbudzonym
zbudzonym
zbudzonym
zbudzoną
Ms. zbudzonym
zbudzonym
zbudzonym
zbudzonym
zbudzonej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. zbudzeni
zbudzeni
zbudzone
zbudzone
D. zbudzonych
zbudzonych
zbudzonych
zbudzonych
C. zbudzonym
zbudzonym
zbudzonym
zbudzonym
B. zbudzonych
zbudzonych
zbudzonych
zbudzone
N. zbudzonymi
zbudzonymi
zbudzonymi
zbudzonymi
Ms. zbudzonych
zbudzonych
zbudzonych
zbudzonych
odpowiednik aspektowy: budzić
-
+ zbudzić + z CZEGO + (do CZEGO) -
Zob. budzić