Jak korzystać ze słownika?

cenić

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. żywić uznanie

  • Definicja

    1.

    żywić uznanie dla kogoś lub czegoś mającego duże znaczenie i wartość
  • Noty o użyciu

    Wyraz często występujący w bezpośrednim sąsiedztwie wyrazu  sobie , bez modyfikacji znaczenia.

  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

  • Relacje znaczeniowe
    antonimy:  gardzić
    hiperonimy:  poważać
  • Połączenia
    • pracodawcy, uczniowie cenią kogoś/coś
    • cenić (sobie) artystów; bezpieczeństwo, niezależność, odwagę, oryginalność, prawdę, spokój, wolność, życie; przyjaźń, rodzinę; czyjąś pracę, współpracę z kimś; poezję, czyjąś twórczość; fachowość, czyjeś umiejętności
    • cenić coś w mężczyznach
    • cenić kogoś za fachowość
    • cenić i czcić, cenić i kochać, cenić i lubić, cenić i podziwiać, cenić i szanować; znać i cenić
    • bardzo, niezmiernie, niezwykle, ogromnie, szczególnie, wysoce, wysoko cenić
  • Cytaty

    Znam dobrze Tadeusza Syryjczyka, zwłaszcza z czasów wspólnej pracy w rządzie Mazowieckiego. Cenię go za fachowość i prawość.

    źródło: NKJP: Artur Domosławski: Z prof. Leszkiem BALCEROWICZEM, nowym przewodniczącym Unii Wolności, rozmawia Artur Domosławski, Gazeta Wyborcza, 1995-04-03

    Spośród malarzy najbardziej ceni obrazy Jacka Malczewskiego, bo jest artystą na wskroś polskim.

    źródło: NKJP: Janusz Miliszkiewicz: Przygoda bycia Polakiem, 2007

    Reżyser nie ustaje w swych próbach zrozumienia kobiet, zaś w swych nowych muzach ceni błyskotliwość, dowcip, ironię, ale także kobiece ciepło, czyli te cechy, które u „płci pięknej” wysuwał na pierwszy plan w większości swych dotychczasowych dzieł.

    źródło: NKJP: Emilia Sękowska, Letnie odkurzanie kina: Kiedyś byłem fatalny, teraz jestem tylko słaby – Woody Allen wczoraj i dziś, Esensja, 2009-08-21

    Acz spokojny, ceniący sprawiedliwość, nie znosił nieposłuszeństwa i wszelki opór topił w rzekach krwi.

    źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

    Niemniej cenił sobie również te zimowe wieczory, gdy wracał do domu trochę wcześniej. Mógł wtedy nawet iść do kina lub odwiedzić sąsiadów.

    źródło: NKJP:
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. cenię
    		 cenimy
    2 os. cenisz
    		 cenicie
    3 os. ceni
    		 cenią

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. ceniłem
    +(e)m cenił
    		 ceniłam
    +(e)m ceniła
    		 ceniłom
    +(e)m ceniło
    		 ceniliśmy
    +(e)śmy cenili
    		 ceniłyśmy
    +(e)śmy ceniły
    2 os. ceniłeś
    +(e)ś cenił
    		 ceniłaś
    +(e)ś ceniła
    		 ceniłoś
    +(e)ś ceniło
    		 ceniliście
    +(e)ście cenili
    		 ceniłyście
    +(e)ście ceniły
    3 os. cenił
    		 ceniła
    		 ceniło
    		 cenili
    		 ceniły

    bezosobnik: ceniono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę cenił
    będę cenić
    		 będę ceniła
    będę cenić
    		 będę ceniło
    będę cenić
    		 będziemy cenili
    będziemy cenić
    		 będziemy ceniły
    będziemy cenić
    2 os. będziesz cenił
    będziesz cenić
    		 będziesz ceniła
    będziesz cenić
    		 będziesz ceniło
    będziesz cenić
    		 będziecie cenili
    będziecie cenić
    		 będziecie ceniły
    będziecie cenić
    3 os. będzie cenił
    będzie cenić
    		 będzie ceniła
    będzie cenić
    		 będzie ceniło
    będzie cenić
    		 będą cenili
    będą cenić
    		 będą ceniły
    będą cenić

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. ceńmy
    2 os. ceń
    		 ceńcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. ceniłbym
    bym cenił
    		 ceniłabym
    bym ceniła
    		 ceniłobym
    bym ceniło
    		 cenilibyśmy
    byśmy cenili
    		 ceniłybyśmy
    byśmy ceniły
    2 os. ceniłbyś
    byś cenił
    		 ceniłabyś
    byś ceniła
    		 ceniłobyś
    byś ceniło
    		 cenilibyście
    byście cenili
    		 ceniłybyście
    byście ceniły
    3 os. ceniłby
    by cenił
    		 ceniłaby
    by ceniła
    		 ceniłoby
    by ceniło
    		 ceniliby
    by cenili
    		 ceniłyby
    by ceniły

    bezosobnik: ceniono by

    bezokolicznik: cenić

    imiesłów przysłówkowy współczesny: ceniąc

    gerundium: cenienie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: ceniący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: ceniony

  • Składnia
    Rz osobowy + cenić +
    KOGO/CO
  • Pochodzenie

    psł. *cěniti 'wyznaczać cenę, szacować'