roztropny - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.a

taki, który w postępowaniu kieruje się rozsądkiem i namysłem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Usposobienie człowieka

cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozumny

Połączenia

roztropny człowiek, polityk
roztropny i mądry

Cytaty

	[...] każdy roztropny kierowca zbliżając się do przejścia dla pieszych zachowuje szczególną ostrożność. źródło: NKJP: Iwona Kamieńska: Droga śmierci, Gazeta Krakowska, 2003-06-20
	Człowiek, którego przykładem jest nasz rektor, ceni dobrych, brzydzi się złymi, nie daje się przekupić ani prośbą, ani błaganiami, ani przywilejem, jest roztropny w działaniu, mądry w sądach, pilny w zajęciach. źródło: NKJP: Elżbieta Jung-Palczewska (red.): Prima Verba - Krakowskie mowy uniwersyteckie, 2000
	Chodzi do zerówki dopiero, ale roztropniejszy jest i bystrzejszy od wielu tych głąbów, co już zaraz wyjdą ze szkoły. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002
	Sądy powinny być bardziej roztropne w ferowaniu wyroków. źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Pomruk za murem, Polityka, 2004-02-21
	[...] we władzach miasta powinni zasiadać ludzie inteligentni i roztropni. źródło: NKJP: Kwestionariusze wyborcze, Dziennik Polski, 2008-08-22

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	roztropny	roztropny	roztropny	roztropne	roztropna
D.	roztropnego	roztropnego	roztropnego	roztropnego	roztropnej
C.	roztropnemu	roztropnemu	roztropnemu	roztropnemu	roztropnej
B.	roztropnego	roztropnego	roztropny	roztropne	roztropną
N.	roztropnym	roztropnym	roztropnym	roztropnym	roztropną
Ms.	roztropnym	roztropnym	roztropnym	roztropnym	roztropnej
W.	roztropny	roztropny	roztropny	roztropne	roztropna

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	roztropni	roztropni	roztropne	roztropne
D.	roztropnych	roztropnych	roztropnych	roztropnych
C.	roztropnym	roztropnym	roztropnym	roztropnym
B.	roztropnych	roztropnych	roztropnych	roztropne
N.	roztropnymi	roztropnymi	roztropnymi	roztropnymi
Ms.	roztropnych	roztropnych	roztropnych	roztropnych
W.	roztropni	roztropni	roztropne	roztropne

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	roztropniejszy	roztropniejszy	roztropniejszy	roztropniejsze	roztropniejsza
D.	roztropniejszego	roztropniejszego	roztropniejszego	roztropniejszego	roztropniejszej
C.	roztropniejszemu	roztropniejszemu	roztropniejszemu	roztropniejszemu	roztropniejszej
B.	roztropniejszego	roztropniejszego	roztropniejszy	roztropniejsze	roztropniejszą
N.	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszą
Ms.	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszej
W.	roztropniejszy	roztropniejszy	roztropniejszy	roztropniejsze	roztropniejsza

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	roztropniejsi	roztropniejsi	roztropniejsze	roztropniejsze
D.	roztropniejszych	roztropniejszych	roztropniejszych	roztropniejszych
C.	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszym	roztropniejszym
B.	roztropniejszych	roztropniejszych	roztropniejszych	roztropniejsze
N.	roztropniejszymi	roztropniejszymi	roztropniejszymi	roztropniejszymi
Ms.	roztropniejszych	roztropniejszych	roztropniejszych	roztropniejszych
W.	roztropniejsi	roztropniejsi	roztropniejsze	roztropniejsze

Pochodzenie

Przymiotnik od przedrostkowego czasownika roztropić , znaczący pierwotnie 'podążający dobrym tropem' > 'rozważny, rozsądny, przezorny'; zob. tropić