-
2.
taki, który jest dla kogoś trudny i bolesny -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
słownictwo oceniające -
- okrutny czas; okrutna choroba, prawda; okrutne doświadczenie
- okrutny i niesprawiedliwy
-
Życie w getcie było okrutne - głód coraz większy, choć oczywiście dla propagandowych gazet niemieckich filmowano sceny przed restaurację Hirszfelda, gdzie tłoczą się i smacznie zajadają żydowscy bogacze.
źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005
[...] to wystarczyło, bym się nabawiła na całe życie podziwu dla odwagi i siły tych, którzy dręczeni przez tę okrutną chorobę, mimo wszystko żyją, starają się pracować i jakoś funkcjonować w społeczeństwie.
źródło: NKJP: Joanna Szczęsna: Od redakcji, Gazeta Wyborcza, 1994-12-02
Pobladł jeszcze bardziej. Zrozumiał okrutną prawdę. Słowa zamarły mu na drżących ustach...
źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965
To, że przestałem się w tym pokoju tak zupełnie liczyć, osaczało mnie z upływem godzin coraz okrutniejszym koszmarem, gorszym chyba od kaźni, jakie poprzednio malowała moja wyobraźnia.
źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1983
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. okrutny
okrutny
okrutny
okrutne
okrutna
D. okrutnego
okrutnego
okrutnego
okrutnego
okrutnej
C. okrutnemu
okrutnemu
okrutnemu
okrutnemu
okrutnej
B. okrutnego
okrutnego
okrutny
okrutne
okrutną
N. okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutną
Ms. okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnej
W. okrutny
okrutny
okrutny
okrutne
okrutna
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. okrutni
okrutni
okrutne
okrutne
D. okrutnych
okrutnych
okrutnych
okrutnych
C. okrutnym
okrutnym
okrutnym
okrutnym
B. okrutnych
okrutnych
okrutnych
okrutne
N. okrutnymi
okrutnymi
okrutnymi
okrutnymi
Ms. okrutnych
okrutnych
okrutnych
okrutnych
W. okrutni
okrutni
okrutne
okrutne
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. okrutniejszy
okrutniejszy
okrutniejszy
okrutniejsze
okrutniejsza
D. okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszej
C. okrutniejszemu
okrutniejszemu
okrutniejszemu
okrutniejszemu
okrutniejszej
B. okrutniejszego
okrutniejszego
okrutniejszy
okrutniejsze
okrutniejszą
N. okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszą
Ms. okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. okrutniejsi
okrutniejsi
okrutniejsze
okrutniejsze
D. okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
C. okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
okrutniejszym
B. okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejsze
N. okrutniejszymi
okrutniejszymi
okrutniejszymi
okrutniejszymi
Ms. okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
okrutniejszych
-
Wyraz w związku etymologicznym z kręty < psł. *krǫtъ 'kręcony, (silnie) skręcony, pokręcony, powyginany, zwinięty; kręcący się, obrotny, zwinny, przebiegły'; wyraz pochodzi od prasłowiańskiego przedrostkowego *o(b)krǫtiti 'okręcić dokoła'; w języku polskim oczekiwalibyśmy postaci okrętny ; ze względu na -u- można podejrzewać zapożyczenie ze st.czes. ukrutný 'okrutny, bezlitosny; groźny, straszny; surowy, ostry; ciężki', od którego różni się jednak przedrostkiem; ponieważ wyraz jest także dobrze poświadczony w gwarach, nie można całkiem wykluczyć starej oboczności rdzennej *ǫ / *u (Bor); zob. kręcić