rzeczywisty - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

książk. taki, który odpowiada wyobrażeniu, jakie ktoś ma o tego rodzaju rzeczy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

słownictwo oceniające

Taka „wizytówka” XII-wiecznego grodu już świadczy, że daleko niektórym miechowianom do bycia rzeczywistym patriotą lokalnym, nie mówiąc już o byciu Europejczykiem.

źródło: NKJP: (WOJ): Wandale bezkarni?, Dziennik Polski, 2008-04-05

Jeleń więc ma wielką szansę przepoczwarzenia się w rzeczywistego dobrodzieja, o czym powiadamiam nie tylko Magnificencję, ale i Prześwietny Senat.

źródło: NKJP: Ryszard Niemiec: Szansa dla Jelenia, Gazeta Krakowska, 2002-08-09

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rzeczywisty	rzeczywisty	rzeczywisty	rzeczywiste	rzeczywista
D.	rzeczywistego	rzeczywistego	rzeczywistego	rzeczywistego	rzeczywistej
C.	rzeczywistemu	rzeczywistemu	rzeczywistemu	rzeczywistemu	rzeczywistej
B.	rzeczywistego	rzeczywistego	rzeczywisty	rzeczywiste	rzeczywistą
N.	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistą
Ms.	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistej
W.	rzeczywisty	rzeczywisty	rzeczywisty	rzeczywiste	rzeczywista

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rzeczywiści	rzeczywiści	rzeczywiste	rzeczywiste
D.	rzeczywistych	rzeczywistych	rzeczywistych	rzeczywistych
C.	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistym	rzeczywistym
B.	rzeczywistych	rzeczywistych	rzeczywistych	rzeczywiste
N.	rzeczywistymi	rzeczywistymi	rzeczywistymi	rzeczywistymi
Ms.	rzeczywistych	rzeczywistych	rzeczywistych	rzeczywistych
W.	rzeczywiści	rzeczywiści	rzeczywiste	rzeczywiste

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rzeczywistszy	rzeczywistszy	rzeczywistszy	rzeczywistsze	rzeczywistsza
D.	rzeczywistszego	rzeczywistszego	rzeczywistszego	rzeczywistszego	rzeczywistszej
C.	rzeczywistszemu	rzeczywistszemu	rzeczywistszemu	rzeczywistszemu	rzeczywistszej
B.	rzeczywistszego	rzeczywistszego	rzeczywistszy	rzeczywistsze	rzeczywistszą
N.	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszą
Ms.	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rzeczywistsi	rzeczywistsi	rzeczywistsze	rzeczywistsze
D.	rzeczywistszych	rzeczywistszych	rzeczywistszych	rzeczywistszych
C.	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszym	rzeczywistszym
B.	rzeczywistszych	rzeczywistszych	rzeczywistszych	rzeczywistsze
N.	rzeczywistszymi	rzeczywistszymi	rzeczywistszymi	rzeczywistszymi
Ms.	rzeczywistszych	rzeczywistszych	rzeczywistszych	rzeczywistszych

Składnia

Rz	+	rzeczywisty	+
szyk: tylko prepozycja

Pochodzenie

Odpowiednik cs. rěčevitъ / rěčivitъ 'wymowny' (odpowiednik gr. lógios, łac. fācundus). Zbudowany na wzór oczywisty , w którym druga część wyrazu -*vistъ < *vid-tъ od psł. *viděti ‘widzieć’ (zob. widzieć).
W XVIII w. wyraz używany do przekładu fr. réel 'rzeczywisty' (w antonimicznym znaczeniu do względny ).