zdumieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

wywołać w kimś stan zaskoczenia, będąc innym, niż ktoś się spodziewał

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

emocje i uczucia

	Tak mnie to pytanie zdumiało, że nie wiedziałam, co odpowiedzieć. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996
	[...] latem trafiłem na Mierzei Kurońskiej, nieopodal rosyjskiego Królewca, czyli Kaliningradu, na hotel, który zdumiał mnie swoim pokracznym kształtem. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Pracuję w kontrwywiadzie, Polityka, 2003-10-04
	[...] Torvalds okazał się przyjemnym, czarującym mówcą. Mówiąc jedynie z lekkim szwedzkim akcentem, zdumiał audytorium błyskotliwym, zabarwionym autoironią dowcipem. źródło: NKJP: Sam Williams: W obronie wolności, 2003
	Cieszyła się, że stryj Wiktor jest w Egipcie i że wkrótce się z nim zobaczy. Ale zdumiało ją, że wyjechał z Ameryki i zaczął pracować dla rządu egipskiego. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999
	Zdumiało mnie, jak szybko rozpadają się stare, budowane latami więzi, aby ustąpić miejsca nowym. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdumiałem +(e)m zdumiał	zdumiałam +(e)m zdumiała	zdumiałom +(e)m zdumiało	zdumieliśmy +(e)śmy zdumieli	zdumiałyśmy +(e)śmy zdumiały
2 os.	zdumiałeś +(e)ś zdumiał	zdumiałaś +(e)ś zdumiała	zdumiałoś +(e)ś zdumiało	zdumieliście +(e)ście zdumieli	zdumiałyście +(e)ście zdumiały
3 os.	zdumiał	zdumiała	zdumiało	zdumieli	zdumiały

bezosobnik: zdumiano

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdumiałbym bym zdumiał	zdumiałabym bym zdumiała	zdumiałobym bym zdumiało	zdumielibyśmy byśmy zdumieli	zdumiałybyśmy byśmy zdumiały
2 os.	zdumiałbyś byś zdumiał	zdumiałabyś byś zdumiała	zdumiałobyś byś zdumiało	zdumielibyście byście zdumieli	zdumiałybyście byście zdumiały
3 os.	zdumiałby by zdumiał	zdumiałaby by zdumiała	zdumiałoby by zdumiało	zdumieliby by zdumieli	zdumiałyby by zdumiały

bezosobnik: zdumiano by
zdumiono by

bezokolicznik: zdumieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zdumiawszy

gerundium: zdumienie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdumienie	zdumienia
D.	zdumienia	zdumień
C.	zdumieniu	zdumieniom
B.	zdumienie	zdumienia
N.	zdumieniem	zdumieniami
Ms.	zdumieniu	zdumieniach
W.	zdumienie	zdumienia

odpowiednik aspektowy: zdumiewać

Inne uwagi

Czas przyszły i tryb rozkazujący nie używane

Składnia

	+	zdumieć	+	KOGO + (CZYM)
Ø	+	zdumieć	+	KOGO + że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

Pochodzenie

psł. *jьz-uměti 'stracić umiejętność, zdolność do czegoś'

Zmiana znaczenia 'zumieć' > 'zdumieć' wywołana skojarzeniem z dumać , czemu mogło sprzyjać pojawienie się form z wstawną spółgłoską -d- (por. paralelny fonetyczny rozwój: psł. *jьz-ęti > pol. zjąć > zdjąć ).