oprzytomnieć - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.a

odzyskać zdolność trzeźwej oceny sytuacji i reagować stosownie do okoliczności

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Działalność intelektualna człowieka

nazwy działań intelektualnych człowieka

synonimy:

obudzić się
ocknąć się
zbudzić się

	Chwilę stał nieruchomo, niby rażony gromem. Wreszcie oprzytomniał i spojrzał na mnie dzikim wzrokiem człowieka zdruzgotanego przez los. - Spadło na nas nieszczęście! - krzyknął z rozpaczą [...]. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006
	[...] obóz solidarnościowy oprzytomniał. Prawica się zjednoczyła i poszła po władzę po to, żeby oddać ją ludziom. I oddała. Swoim ludziom. źródło: NKJP: Tomasz Lis: Oni, Wprost, 12, 1999
	Klnąc ordynarnie, chwycił bambus i jął okładać leżących. Walił z całej siły i wyzywał od ostatnich. Wstrząs był potężny. Otępiali wycieczkowicze oprzytomnieli i rzucili się do ucieczki przed wściekłym człowiekiem, rozdzielającym bolesne razy bambusowym kijem. źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008
	Drugiego, trzeciego i czwartego dnia po ogłoszeniu wiadomości o rezultatach konklawe władze PRL trochę oprzytomniały, Gierek, Jabłoński i Jaroszewicz wysłali depesze gratulacyjne, uchylono niektóre zasady cenzury i w mediach pojawiły się entuzjastyczne korespondencje zza granicy [...]. źródło: NKJP: O papieżu w PRLu, Dziennik Polski, 2002-08-16
	Wydaje się, że Niemcy oprzytomniały dopiero pod koniec wojny i zaczęły ściślej współpracować z Japonią, ale to było za późno. źródło: NKJP: Internet

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oprzytomniałem +(e)m oprzytomniał	oprzytomniałam +(e)m oprzytomniała	oprzytomniałom +(e)m oprzytomniało	oprzytomnieliśmy +(e)śmy oprzytomnieli	oprzytomniałyśmy +(e)śmy oprzytomniały
2 os.	oprzytomniałeś +(e)ś oprzytomniał	oprzytomniałaś +(e)ś oprzytomniała	oprzytomniałoś +(e)ś oprzytomniało	oprzytomnieliście +(e)ście oprzytomnieli	oprzytomniałyście +(e)ście oprzytomniały
3 os.	oprzytomniał	oprzytomniała	oprzytomniało	oprzytomnieli	oprzytomniały

bezosobnik: oprzytomniano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oprzytomniejmy
2 os.	oprzytomniej	oprzytomniejcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oprzytomniałbym bym oprzytomniał	oprzytomniałabym bym oprzytomniała	oprzytomniałobym bym oprzytomniało	oprzytomnielibyśmy byśmy oprzytomnieli	oprzytomniałybyśmy byśmy oprzytomniały
2 os.	oprzytomniałbyś byś oprzytomniał	oprzytomniałabyś byś oprzytomniała	oprzytomniałobyś byś oprzytomniało	oprzytomnielibyście byście oprzytomnieli	oprzytomniałybyście byście oprzytomniały
3 os.	oprzytomniałby by oprzytomniał	oprzytomniałaby by oprzytomniała	oprzytomniałoby by oprzytomniało	oprzytomnieliby by oprzytomnieli	oprzytomniałyby by oprzytomniały

bezosobnik: oprzytomniano by

bezokolicznik: oprzytomnieć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oprzytomniawszy

gerundium: oprzytomnienie

rodzaj gramatyczny: dk

odpowiednik aspektowy: przytomnieć

Zob. przytomny