układ odniesienia

Stąd do najwybitniejszych polskich prozaików należą: Wyka, Miłosz (eseista) , Błoński, Białoszewski (pamiętnikarz) i właśnie Kołakowski. Nie jest to oczywiście lista zamknięta, chodziło mi jedynie o zasygnalizowanie zjawiska kulturowego, stanowiącego układ odniesienia dla prozy Kołakowskiego.

źródło: NKJP: Roman Zimand: Dyskusja 1: Kołakowski, Almanach Humanistyczny „Bez wiedzy i zgody...”, 1986

Ostrożnie więc z tą biało-czarną wizją świata. Układem odniesienia nie jest dla nas rynek idealny [...], ale gospodarki rynkowe istniejące realnie, z ich poziomem „psucia” i interwencji.

źródło: NKJP: Tomasz Gruszecki: Fundamenty czy mity?, Gazeta Wyborcza, 1993-07-31

Poczucie absurdalności zdarzeń potęgowane było jeszcze przez widok obojętnych przechodniów, którzy przyśpieszali kroku, aby szybciej oddalić się od miejsca napadu. W ich układzie odniesienia była to skądinąd racjonalna decyzja. Dwóch atletycznych, uzbrojonych napastników stwarzało niewielką nadzieję nawiązania równorzędnej walki przez hipotetyczne posiłki złożone z przechodzących pań wyposażonych w podręczne kosmetyczki.

źródło: NKJP: Józef Życiński: Ziarno samotności, 1997

Wszystkie religie, systemy metafizyczne, ideologie itp. służą tej samej potrzebie - ustanowieniu znaczącej relacji między człowiekiem a wszechświatem, nim samym i innymi ludźmi. W opinii Fromma, potrzeba tego rodzaju układu odniesienia jest najbardziej podstawowym i wszechogarniającym pragnieniem człowieka.

źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007