sięgać - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

zdobywać lub starać się zdobyć coś uważanego za wartościowe

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

sięgać po władzę, po zwycięstwo

Człowiek współczesny, który wyzwala energię atomową, który sięga po tytuł zdobywcy kosmosu, jest bezsilny i często ślepy wobec problemu pijaństwa.

źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie : nabożeństwa eucharystyczne : godziny święte-spotkania modlitewne. Tom 3., 1999

Ludzie sięgają po władzę tylko ze względu na bogactwa i sławę.

źródło: NKJP: Piotr Stareńczak: O Platonie nierozgrzeszonym..., Akant, 2010-01

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sięgam	sięgamy
2 os.	sięgasz	sięgacie
3 os.	sięga	sięgają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sięgałem +(e)m sięgał	sięgałam +(e)m sięgała	sięgałom +(e)m sięgało	sięgaliśmy +(e)śmy sięgali	sięgałyśmy +(e)śmy sięgały
2 os.	sięgałeś +(e)ś sięgał	sięgałaś +(e)ś sięgała	sięgałoś +(e)ś sięgało	sięgaliście +(e)ście sięgali	sięgałyście +(e)ście sięgały
3 os.	sięgał	sięgała	sięgało	sięgali	sięgały

bezosobnik: sięgano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę sięgał będę sięgać	będę sięgała będę sięgać	będę sięgało będę sięgać	będziemy sięgali będziemy sięgać	będziemy sięgały będziemy sięgać
2 os.	będziesz sięgał będziesz sięgać	będziesz sięgała będziesz sięgać	będziesz sięgało będziesz sięgać	będziecie sięgali będziecie sięgać	będziecie sięgały będziecie sięgać
3 os.	będzie sięgał będzie sięgać	będzie sięgała będzie sięgać	będzie sięgało będzie sięgać	będą sięgali będą sięgać	będą sięgały będą sięgać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sięgajmy
2 os.	sięgaj	sięgajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sięgałbym bym sięgał	sięgałabym bym sięgała	sięgałobym bym sięgało	sięgalibyśmy byśmy sięgali	sięgałybyśmy byśmy sięgały
2 os.	sięgałbyś byś sięgał	sięgałabyś byś sięgała	sięgałobyś byś sięgało	sięgalibyście byście sięgali	sięgałybyście byście sięgały
3 os.	sięgałby by sięgał	sięgałaby by sięgała	sięgałoby by sięgało	sięgaliby by sięgali	sięgałyby by sięgały

bezosobnik: sięgano by

bezokolicznik: sięgać

imiesłów przysłówkowy współczesny: sięgając

gerundium: sięganie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sięganie	sięgania
D.	sięgania	sięgań
C.	sięganiu	sięganiom
B.	sięganie	sięgania
N.	sięganiem	sięganiami
Ms.	sięganiu	sięganiach
W.	sięganie	sięgania

imiesłów przymiotnikowy czynny: sięgający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	sięgający	sięgający	sięgający	sięgające	sięgająca
D.	sięgającego	sięgającego	sięgającego	sięgającego	sięgającej
C.	sięgającemu	sięgającemu	sięgającemu	sięgającemu	sięgającej
B.	sięgającego	sięgającego	sięgający	sięgające	sięgającą
N.	sięgającym	sięgającym	sięgającym	sięgającym	sięgającą
Ms.	sięgającym	sięgającym	sięgającym	sięgającym	sięgającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	sięgający	sięgający	sięgające	sięgające
D.	sięgających	sięgających	sięgających	sięgających
C.	sięgającym	sięgającym	sięgającym	sięgającym
B.	sięgających	sięgających	sięgających	sięgające
N.	sięgającymi	sięgającymi	sięgającymi	sięgającymi
Ms.	sięgających	sięgających	sięgających	sięgających

odpowiednik aspektowy: sięgnąć

Składnia

+

sięgać

+

po CO

Pochodzenie

psł. *sęgati (/ *sędzati), *sęžǫ / *sęgajǫ 'wyciągać rękę w celu wzięcia, chwycenia, dotknięcia czegoś'

Od podstawowego psł. *sękti (<*sęgti), *sęgǫ ‘sięgać po coś’, skąd st.pol. XV w. siąc ‘dosięgnąć, dotknąć; zgłosić pretensje’ (Bor). Dziś tylko w czasownikach przedrostkowych, np. dosiąc 'dosięgnąć', przysiąc 'przysięgnąć'.