obierać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

usuwać łupinę, skórkę lub inną wierzchnią warstwę

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Jedzenie i jego przygotowanie

czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

obierać ananasy, banana, bób, brzoskwinie, buraki, cebulę, cukinię, cytrynę, czosnek, dynię, gruszki, jabłka, jajka na twardo, jarzyny, kapustę, karpia, kartofle, kiwi, mandarynkę, marchewkę, mięso, migdały, ogórek, owoc, parówkę, pomarańcze, pomidora, warzywa, włoszczyznę, ziemniaki; skórkę; skorupki, szypułki
obierać warstwa po warstwie
obierać kozikiem, nożem, nożykiem, scyzorykiem
obierać do połowy; do sałatki
obierać przed gotowaniem, przed przyrządzeniem, przed spożyciem
obierać na kompot, na obiad
obierać w dłoni; w rękawiczkach
obierać z kory, z kości, z liści, z ości; ze skorupki, ze skórki, ze skóry
obierać cienko, starannie; grubo; na stojąco
musieć, nie chcieć, nie lubić, nie nadążać, zacząć obierać; należy, trzeba obierać
obierać i jeść, obierać i kroić, obierać i myć, obierać i przekrawać, obierać i przepuszczać przez maszynkę, obierać, sortować i pakować, obierać i trzeć, obierać i wyciskać; czyścić i obierać, wycinać gniazda nasienne i obierać

	W tym samym garniturze obierał ziemniaki, ładował węgiel do pieca i zamiatał liście. źródło: NKJP: Radosław Kobierski: Harar, 2005
	- Na początku dzielę kawałek drewna na ćwiartki. Obieram go z kory. Takie klocki schną na poddaszu co najmniej pięć lat. źródło: NKJP: Rafał Banaszek: Musi mieć natchnienie, Echo Dnia, 2005-05-06
	Od strony zatoki sprzedawca podciąga swój wózek, rozkłada kramik, obiera pomarańcze nożem, jakim gdzie indziej podrzyna się gardło świniom. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006
	Nadal trzymał się zupełnie samotnie, nie zawarł żadnych znajomości oprócz całkiem przelotnych, z widzenia. Trochę i dlatego, że głupio mu byłoby odwijać przy kimś swój posiłek i obierać skórkę z zimnych kartofli. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obierałem +(e)m obierał	obierałam +(e)m obierała	obierałom +(e)m obierało	obieraliśmy +(e)śmy obierali	obierałyśmy +(e)śmy obierały
2 os.	obierałeś +(e)ś obierał	obierałaś +(e)ś obierała	obierałoś +(e)ś obierało	obieraliście +(e)ście obierali	obierałyście +(e)ście obierały
3 os.	obierał	obierała	obierało	obierali	obierały

bezosobnik: obierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę obierał będę obierać	będę obierała będę obierać	będę obierało będę obierać	będziemy obierali będziemy obierać	będziemy obierały będziemy obierać
2 os.	będziesz obierał będziesz obierać	będziesz obierała będziesz obierać	będziesz obierało będziesz obierać	będziecie obierali będziecie obierać	będziecie obierały będziecie obierać
3 os.	będzie obierał będzie obierać	będzie obierała będzie obierać	będzie obierało będzie obierać	będą obierali będą obierać	będą obierały będą obierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		obierajmy
2 os.	obieraj	obierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	obierałbym bym obierał	obierałabym bym obierała	obierałobym bym obierało	obieralibyśmy byśmy obierali	obierałybyśmy byśmy obierały
2 os.	obierałbyś byś obierał	obierałabyś byś obierała	obierałobyś byś obierało	obieralibyście byście obierali	obierałybyście byście obierały
3 os.	obierałby by obierał	obierałaby by obierała	obierałoby by obierało	obieraliby by obierali	obierałyby by obierały

bezosobnik: obierano by

bezokolicznik: obierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: obierając

gerundium: obieranie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: obierający

imiesłów przymiotnikowy bierny: obierany

odpowiednik aspektowy: obrać

Rz_osobowy

+

obierać

+

CO + (z CZEGO)

psł. *obbirati, *obbirajǫ 'obierać, ściągać, zdzierać, oczyszczać; wybierać; wzbierać (nanosić)'

Czasownik z przedrostkiem *ob- od psł. *birati, *birajǫ, który pozostaje w bezpośredniej relacji z *ob-bьrati, *ob-berǫ. Zob. brać .