-
1.
mocno wiać -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Pogoda
zjawiska atmosferyczne -
hiperonimy: wiać
-
- wiatr, wicher, wichura, zawieja dmie
- dąć od morza, od oceanu
- dąć w plecy, w twarz, w żagle
-
Zmrok zapadał powoli, gdy naraz ostry wiatr zerwał się i zaczął dąć w oczekiwanym kierunku.
źródło: NKJP: Bartłomiej Misiniec: Gladiatorzy i piraci, 2009
W twarz dęło im upalne tchnienie pustyni.
źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
Po obu stronach zieleniała przetykana plamami piasku trawa. Dął wiosenny wiatr.
źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabeł: opowiadania i reportaże, 2007
Rozmawiali w wygodnych fotelach przy okrągłym stole, na którym zjawiła się niebawem mocna, gorąca kawa, za oknem dęło i wirowała kwietniowa śnieżyca.
źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Miazga, 1981
W powietrzu pachnie burzą. Jest już wieczór i gonią po niebie poszarpane obłoki, i przeziera przez nie perłowe niebo. Dmie wcale pokaźnie i tak już będzie przez całą noc.
źródło: NKJP: Zygmunt Haupt: Baskijski diabel: opowiadania i reportaże, 2007
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dmę
dmiemy
2 os. dmiesz
dmiecie
3 os. dmie
dmą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dąłem
+(e)m dął
dęłam
+(e)m dęła
dęłom
+(e)m dęło
dęliśmy
+(e)śmy dęli
dęłyśmy
+(e)śmy dęły
2 os. dąłeś
+(e)ś dął
dęłaś
+(e)ś dęła
dęłoś
+(e)ś dęło
dęliście
+(e)ście dęli
dęłyście
+(e)ście dęły
3 os. dął
dęła
dęło
dęli
dęły
bezosobnik: dęto
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę dął
będę dąć
będę dęła
będę dąć
będę dęło
będę dąć
będziemy dęli
będziemy dąć
będziemy dęły
będziemy dąć
2 os. będziesz dął
będziesz dąć
będziesz dęła
będziesz dąć
będziesz dęło
będziesz dąć
będziecie dęli
będziecie dąć
będziecie dęły
będziecie dąć
3 os. będzie dął
będzie dąć
będzie dęła
będzie dąć
będzie dęło
będzie dąć
będą dęli
będą dąć
będą dęły
będą dąć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. dmijmy
2 os. dmij
dmijcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. dąłbym
bym dął
dęłabym
bym dęła
dęłobym
bym dęło
dęlibyśmy
byśmy dęli
dęłybyśmy
byśmy dęły
2 os. dąłbyś
byś dął
dęłabyś
byś dęła
dęłobyś
byś dęło
dęlibyście
byście dęli
dęłybyście
byście dęły
3 os. dąłby
by dął
dęłaby
by dęła
dęłoby
by dęło
dęliby
by dęli
dęłyby
by dęły
bezosobnik: dęto by
bezokolicznik: dąć
imiesłów przysłówkowy współczesny: dmąc
gerundium: dęcie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. dęcie
dęcia
D. dęcia
dęć
C. dęciu
dęciom
B. dęcie
dęcia
N. dęciem
dęciami
Ms. dęciu
dęciach
W. dęcie
dęcia
imiesłów przymiotnikowy czynny: dmący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. dmący
dmący
dmący
dmące
dmąca
D. dmącego
dmącego
dmącego
dmącego
dmącej
C. dmącemu
dmącemu
dmącemu
dmącemu
dmącej
B. dmącego
dmącego
dmący
dmące
dmącą
N. dmącym
dmącym
dmącym
dmącym
dmącą
Ms. dmącym
dmącym
dmącym
dmącym
dmącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. dmący
dmący
dmące
dmące
D. dmących
dmących
dmących
dmących
C. dmącym
dmącym
dmącym
dmącym
B. dmących
dmących
dmących
dmące
N. dmącymi
dmącymi
dmącymi
dmącymi
Ms. dmących
dmących
dmących
dmących
odpowiednik aspektowy: zadąć
-
ø + dąć + (w CO|od CZEGO)Rznieżywotny + dąć + (w CO|od CZEGO) -
psł. *dǫti, *dъmǫ 'wiać, dąć, dmuchać'