Jak korzystać ze słownika?

odetchnąć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. odpocząć

  • Definicja

    2.

    odpocząć po dużym wysiłku lub od czegoś bardzo męczącego
  • Kwalifikacja tematyczna

    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Czas wolny

    urlop i wypoczynek

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  odpocząć
  • Połączenia
    • odetchnąć od codzienności, od obowiązków, od problemów, od zgiełku
    • odetchnąć po pracy, po zmaganiach konkursowych, po trudach podróży
    • odetchnąć przed meczem, przed kolejną rozgrywką, przed ostatnim etapem
    • odetchnąć przy muzyce
    • (nie) dać komuś odetchnąć, (nie) pozwolić komuś odetchnąć
  • Cytaty

    Po południu wraca z pracy zięć i choć jest zmęczony, stara się pomóc żonie w opiece nad Krzysiem, żeby chociaż przez chwilę mogła odetchnąć od nawału obowiązków.

    źródło: NKJP: R. Nadaj: 500 tys. zł za błąd płońskiego lekarza, Tygodnik Ciechanowski, 2008-03-01

    Zawsze wiedziałam, czego chcę, rozpychałam się łokciami, właściwie nie szłam przez życie, tylko biegłam, nawet jeśli się zatrzymywałam, to tylko po to, żeby zebrać siły, odetchnąć przed kolejnym etapem.

    źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

    Wojtek musi odetchnąć od rysowania.

    źródło: NKJP: Alina Bosak: Jak artysta z artystką, 2006

    Wielu przeżyć dostarcza także cumowanie przy dziewiczych brzegach, gdzie w spokoju i ciszy można odetchnąć od miejskiego zgiełku.

    źródło: NKJP: Piotr Tymczak: Wakacje pod żaglami, Dziennik Polski, 2003-05-24

    Wracając na kwaterę, obserwowaliśmy krążące nad osiedlem myśliwce. […] - Robią rozpoznanie - stwierdził Józik - pewno szykują nowe natarcie. Dobrze, że choć dziś dali nam odetchnąć.

    źródło: KWSJP: Maria Ginter, Wspomnienia, Literatura, 1984, nr 2
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. odetchnę
    		 odetchniemy
    2 os. odetchniesz
    		 odetchniecie
    3 os. odetchnie
    		 odetchną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. odetchnąłem
    +(e)m odetchnął
    		 odetchnęłam
    +(e)m odetchnęła
    		 odetchnęłom
    +(e)m odetchnęło
    		 odetchnęliśmy
    +(e)śmy odetchnęli
    		 odetchnęłyśmy
    +(e)śmy odetchnęły
    2 os. odetchnąłeś
    +(e)ś odetchnął
    		 odetchnęłaś
    +(e)ś odetchnęła
    		 odetchnęłoś
    +(e)ś odetchnęło
    		 odetchnęliście
    +(e)ście odetchnęli
    		 odetchnęłyście
    +(e)ście odetchnęły
    3 os. odetchnął
    		 odetchnęła
    		 odetchnęło
    		 odetchnęli
    		 odetchnęły

    bezosobnik: odetchnięto

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. odetchnijmy
    2 os. odetchnij
    		 odetchnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. odetchnąłbym
    bym odetchnął
    		 odetchnęłabym
    bym odetchnęła
    		 odetchnęłobym
    bym odetchnęło
    		 odetchnęlibyśmy
    byśmy odetchnęli
    		 odetchnęłybyśmy
    byśmy odetchnęły
    2 os. odetchnąłbyś
    byś odetchnął
    		 odetchnęłabyś
    byś odetchnęła
    		 odetchnęłobyś
    byś odetchnęło
    		 odetchnęlibyście
    byście odetchnęli
    		 odetchnęłybyście
    byście odetchnęły
    3 os. odetchnąłby
    by odetchnął
    		 odetchnęłaby
    by odetchnęła
    		 odetchnęłoby
    by odetchnęło
    		 odetchnęliby
    by odetchnęli
    		 odetchnęłyby
    by odetchnęły

    bezosobnik: odetchnięto by

    bezokolicznik: odetchnąć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: odetchnąwszy

    gerundium: odetchnięcie

  • Składnia
    Rz osobowy + odetchnąć +
    od CZEGO
  • Pochodzenie

    psł. *otъdъchnǫti 'zaczerpnąć powietrza, złapaćoddech, uspokoić oddech (po wysiłku), odpocząć'