ciemiężyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

książk. ograniczać czyjąś wolność przez nakładanie nadmiernych zobowiązań lub odbieranie praw

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

gnieść
niewolić
zniewalać

Połączenia

ciemiężyć chłopów, lud, naród

Cytaty

Jeśli w końcu dojdzie do realizacji planu pokojowego, w co wątpię, ultranacjonalistyczni Serbowie nie będą już mieli zahamowań i zaczną na całego ciemiężyć Kosowo, gdzie już teraz Albańczycy poddawani są po cichu powolnemu procesowi „czyszczenia etnicznego” .

źródło: NKJP: Ratować Kosowo teraz, Gazeta Wyborcza, 1993-05-21

Wielu Walijczyków ze starszego pokolenia nigdy jednak nie było w żadnym z tych zamków, choć całe życie spędzili w ich pobliżu. Powtarzają, że nie będą podziwiać budowli wzniesionych przez wroga, by ciemiężyć ich naród.

źródło: NKJP: Hanna Loch: Anglików wyrzucamy przez okno, Polityka, 2006-04-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ciemiężę	ciemiężymy
2 os.	ciemiężysz	ciemiężycie
3 os.	ciemięży	ciemiężą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ciemiężyłem +(e)m ciemiężył	ciemiężyłam +(e)m ciemiężyła	ciemiężyłom +(e)m ciemiężyło	ciemiężyliśmy +(e)śmy ciemiężyli	ciemiężyłyśmy +(e)śmy ciemiężyły
2 os.	ciemiężyłeś +(e)ś ciemiężył	ciemiężyłaś +(e)ś ciemiężyła	ciemiężyłoś +(e)ś ciemiężyło	ciemiężyliście +(e)ście ciemiężyli	ciemiężyłyście +(e)ście ciemiężyły
3 os.	ciemiężył	ciemiężyła	ciemiężyło	ciemiężyli	ciemiężyły

bezosobnik: ciemiężono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę ciemiężył będę ciemiężyć	będę ciemiężyła będę ciemiężyć	będę ciemiężyło będę ciemiężyć	będziemy ciemiężyli będziemy ciemiężyć	będziemy ciemiężyły będziemy ciemiężyć
2 os.	będziesz ciemiężył będziesz ciemiężyć	będziesz ciemiężyła będziesz ciemiężyć	będziesz ciemiężyło będziesz ciemiężyć	będziecie ciemiężyli będziecie ciemiężyć	będziecie ciemiężyły będziecie ciemiężyć
3 os.	będzie ciemiężył będzie ciemiężyć	będzie ciemiężyła będzie ciemiężyć	będzie ciemiężyło będzie ciemiężyć	będą ciemiężyli będą ciemiężyć	będą ciemiężyły będą ciemiężyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ciemiężmy
2 os.	ciemięż	ciemiężcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ciemiężyłbym bym ciemiężył	ciemiężyłabym bym ciemiężyła	ciemiężyłobym bym ciemiężyło	ciemiężylibyśmy byśmy ciemiężyli	ciemiężyłybyśmy byśmy ciemiężyły
2 os.	ciemiężyłbyś byś ciemiężył	ciemiężyłabyś byś ciemiężyła	ciemiężyłobyś byś ciemiężyło	ciemiężylibyście byście ciemiężyli	ciemiężyłybyście byście ciemiężyły
3 os.	ciemiężyłby by ciemiężył	ciemiężyłaby by ciemiężyła	ciemiężyłoby by ciemiężyło	ciemiężyliby by ciemiężyli	ciemiężyłyby by ciemiężyły

bezosobnik: ciemiężono by

bezokolicznik: ciemiężyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: ciemiężąc

gerundium: ciemiężenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ciemiężenie	ciemiężenia
D.	ciemiężenia	ciemiężeń
C.	ciemiężeniu	ciemiężeniom
B.	ciemiężenie	ciemiężenia
N.	ciemiężeniem	ciemiężeniami
Ms.	ciemiężeniu	ciemiężeniach
W.	ciemiężenie	ciemiężenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: ciemiężący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ciemiężący	ciemiężący	ciemiężący	ciemiężące	ciemiężąca
D.	ciemiężącego	ciemiężącego	ciemiężącego	ciemiężącego	ciemiężącej
C.	ciemiężącemu	ciemiężącemu	ciemiężącemu	ciemiężącemu	ciemiężącej
B.	ciemiężącego	ciemiężącego	ciemiężący	ciemiężące	ciemiężącą
N.	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącą
Ms.	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ciemiężący	ciemiężący	ciemiężące	ciemiężące
D.	ciemiężących	ciemiężących	ciemiężących	ciemiężących
C.	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącym	ciemiężącym
B.	ciemiężących	ciemiężących	ciemiężących	ciemiężące
N.	ciemiężącymi	ciemiężącymi	ciemiężącymi	ciemiężącymi
Ms.	ciemiężących	ciemiężących	ciemiężących	ciemiężących

imiesłów przymiotnikowy bierny: ciemiężony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ciemiężony	ciemiężony	ciemiężony	ciemiężone	ciemiężona
D.	ciemiężonego	ciemiężonego	ciemiężonego	ciemiężonego	ciemiężonej
C.	ciemiężonemu	ciemiężonemu	ciemiężonemu	ciemiężonemu	ciemiężonej
B.	ciemiężonego	ciemiężonego	ciemiężony	ciemiężone	ciemiężoną
N.	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężoną
Ms.	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ciemiężeni	ciemiężeni	ciemiężone	ciemiężone
D.	ciemiężonych	ciemiężonych	ciemiężonych	ciemiężonych
C.	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonym	ciemiężonym
B.	ciemiężonych	ciemiężonych	ciemiężonych	ciemiężone
N.	ciemiężonymi	ciemiężonymi	ciemiężonymi	ciemiężonymi
Ms.	ciemiężonych	ciemiężonych	ciemiężonych	ciemiężonych

Składnia

+

ciemiężyć

+

KOGO/CO

Pochodzenie

Zob. ciemięga (w pierwotnym znaczeniu 'uciskanie, dręczenie, męczenie').