-
1.
książk. mąż - mężczyzna będący w związku małżeńskim -
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA
Rodzina
członkowie rodziny -
- młody; były, przyszły; prawowity, ślubny; szanowny małżonek
- zdrada małżonka
-
[...] współczuł Ilse, bo wybrała sobie za małżonka człowieka całkowicie nieodpowiedzialnego, który naraził ją swoim dzisiejszym wyskokiem na nieobliczalne konsekwencje [...].
źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003
Zaraz po ślubie, na życzenie małżonka, Emmy opuściła teatr w teatrze i w życiu swoim teatr budować zaczęła ogromny.
źródło: NKJP: Janusz Rudnicki: Mój Wehrmacht, 2004
[...] jest niemalże regułą, że kiedy kobieta występuje o orzeczenie rozwodu, zarzucając swojemu mężowi skrajny alkoholizm, to jej małżonek jest przeciwny rozwodowi.
źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 17.01.1996
W dodatku gdzieś w tle musiał tkwić małżonek Księżnej Karoliny, właściciel wszystkich bram, pergoli, wanien z hydromasażem i reszty bajerów, Arcyksiążę von Piernick.
źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza liczba mnoga M. małżonek
małżonkowie
ndepr małżonki
depr D. małżonka
małżonków
C. małżonkowi
małżonkom
B. małżonka
małżonków
N. małżonkiem
małżonkami
Ms. małżonku
małżonkach
W. małżonku
małżonkowie
ndepr małżonki
depr -
+ małżonek + CZYJ+ małżonek + KOGO -
st.czes. malžen
z psł. *malъžena 'mąż i żona, małżonkowie'
Forma prasłowiańska jest częściową kalką st.-w.-niem. mâlwîp 'małżonka', gdzie st.-w.-niem. mâl 'małżonek', zaś st.-w.-niem. wîp 'żona' zastąpiono rodzimym tłumaczeniem žena 'żona'. Całe złożenie zinterpretowano powtórnie na gruncie słowiańskim jako 'żona' (ze względu na drugi człon) i w związku z tym wtórnie dotworzono formę męską *malъženъ, skąd st.czes. malžen (Bor)