zakładać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

umieszczać coś na jakiejś części ciała

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Ubranie

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zdejmować

Połączenia

zakładać kajdanki, maskę, okulary, opatrunek, słuchawki, śliniak, zegarek; kaganiec; !?buty, !?płaszcz, !?szlafrok
zakładać dziecku, rannemu; psu
zakładać na głowę, na nogi, na palec, na rękę, na szyję

Cytaty

	Zakłada słuchawki, czapkę, otwiera drzwi i wybiega. źródło: NKJP: Mariusz Grzebalski: Człowiek, który biegnie przez las, 2006
	Przy piłowaniu lub kruszeniu płyt z dodatkiem azbestu robotnicy muszą zakładać maski. źródło: NKJP: Katarzyna Wilk: Żyją na bombie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2005-06-15
	- Sąsiedzi mają tego psa od około trzech lat. [...] Prosiliśmy, żeby czuwali nad jego temperamentem i zakładali mu kaganiec. Na próżno. źródło: NKJP: Internet
	Gabrysia, mówi, zakłada nogę na nogę, na szczęście w tym aucie jest sporo miejsca, jej stopa, wypielęgnowana, wąska, długa, ściśnięta rzemykami butów, dynda nad drążkiem zmiany biegów. źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007
	– Ubierajcie się – raz jeszcze ponaglił córki i zabrał się za zakładanie Danielowi ocieplanych !?spodni. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Martwe światło – fragment 2, Esensja, 2009-08-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zakładam	zakładamy
2 os.	zakładasz	zakładacie
3 os.	zakłada	zakładają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakładałem +(e)m zakładał	zakładałam +(e)m zakładała	zakładałom +(e)m zakładało	zakładaliśmy +(e)śmy zakładali	zakładałyśmy +(e)śmy zakładały
2 os.	zakładałeś +(e)ś zakładał	zakładałaś +(e)ś zakładała	zakładałoś +(e)ś zakładało	zakładaliście +(e)ście zakładali	zakładałyście +(e)ście zakładały
3 os.	zakładał	zakładała	zakładało	zakładali	zakładały

bezosobnik: zakładano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zakładał będę zakładać	będę zakładała będę zakładać	będę zakładało będę zakładać	będziemy zakładali będziemy zakładać	będziemy zakładały będziemy zakładać
2 os.	będziesz zakładał będziesz zakładać	będziesz zakładała będziesz zakładać	będziesz zakładało będziesz zakładać	będziecie zakładali będziecie zakładać	będziecie zakładały będziecie zakładać
3 os.	będzie zakładał będzie zakładać	będzie zakładała będzie zakładać	będzie zakładało będzie zakładać	będą zakładali będą zakładać	będą zakładały będą zakładać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zakładajmy
2 os.	zakładaj	zakładajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zakładałbym bym zakładał	zakładałabym bym zakładała	zakładałobym bym zakładało	zakładalibyśmy byśmy zakładali	zakładałybyśmy byśmy zakładały
2 os.	zakładałbyś byś zakładał	zakładałabyś byś zakładała	zakładałobyś byś zakładało	zakładalibyście byście zakładali	zakładałybyście byście zakładały
3 os.	zakładałby by zakładał	zakładałaby by zakładała	zakładałoby by zakładało	zakładaliby by zakładali	zakładałyby by zakładały

bezosobnik: zakładano by

bezokolicznik: zakładać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zakładając

gerundium: zakładanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zakładanie	zakładania
D.	zakładania	zakładań
C.	zakładaniu	zakładaniom
B.	zakładanie	zakładania
N.	zakładaniem	zakładaniami
Ms.	zakładaniu	zakładaniach
W.	zakładanie	zakładania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zakładający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakładający	zakładający	zakładający	zakładające	zakładająca
D.	zakładającego	zakładającego	zakładającego	zakładającego	zakładającej
C.	zakładającemu	zakładającemu	zakładającemu	zakładającemu	zakładającej
B.	zakładającego	zakładającego	zakładający	zakładające	zakładającą
N.	zakładającym	zakładającym	zakładającym	zakładającym	zakładającą
Ms.	zakładającym	zakładającym	zakładającym	zakładającym	zakładającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakładający	zakładający	zakładające	zakładające
D.	zakładających	zakładających	zakładających	zakładających
C.	zakładającym	zakładającym	zakładającym	zakładającym
B.	zakładających	zakładających	zakładających	zakładające
N.	zakładającymi	zakładającymi	zakładającymi	zakładającymi
Ms.	zakładających	zakładających	zakładających	zakładających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zakładany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zakładany	zakładany	zakładany	zakładane	zakładana
D.	zakładanego	zakładanego	zakładanego	zakładanego	zakładanej
C.	zakładanemu	zakładanemu	zakładanemu	zakładanemu	zakładanej
B.	zakładanego	zakładanego	zakładany	zakładane	zakładaną
N.	zakładanym	zakładanym	zakładanym	zakładanym	zakładaną
Ms.	zakładanym	zakładanym	zakładanym	zakładanym	zakładanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zakładani	zakładani	zakładane	zakładane
D.	zakładanych	zakładanych	zakładanych	zakładanych
C.	zakładanym	zakładanym	zakładanym	zakładanym
B.	zakładanych	zakładanych	zakładanych	zakładane
N.	zakładanymi	zakładanymi	zakładanymi	zakładanymi
Ms.	zakładanych	zakładanych	zakładanych	zakładanych

odpowiednik aspektowy: założyć

Składnia

Rz_osobowy

+

zakładać

+

(KOMU/CZEMU) + CO + (na CO)

Pochodzenie

Zob. kłaść

Informacja normatywna

Uznawane za błędne w połączeniu z nazwami garderoby i obuwia, np. zakładać płaszcz, spodnie, trampki