prawo - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

określonego rodzaju możliwość, która przysługuje komuś zgodnie z obowiązującymi przepisami lub regułami przyjętymi w jakiejś społeczności lub wynika z następstwa zdarzeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

Relacje znaczeniowe

synonimy:

uprawnienie

Połączenia

demokratyczne, konstytucyjne, ustawowe; niepisane; bezwzględne, fundamentalne, niezaprzeczalne, pełne prawo; jednakowe, równe; elementarne, podstawowe prawa; prawa członkowskie, lokatorskie, pracownicze, rodzicielskie, właścicielskie, związkowe; ludzkie, obywatelskie, osobiste
prawo decyzji, odmowy, weta, wglądu, wyboru; dziedziczenia, pierwszeństwa, pierwokupu, pierworództwa, wyłączności; azylu, obywatelstwa, pobytu; łaski; udziału w czymś, użytkowania czegoś; prawa autora, dziecka, pacjenta, rodziny, świadka, ucznia; gejów, konsumentów, lekarzy
prawa dla kobiet; prawo do dodatku, do dywidendy, do emerytury, do nagrody, do odszkodowania, do prowizji, do rekompensaty, do renty, do spadku, do świadczeń, do ulgi, do uposażenia, do wynagrodzenia, do wypłaty, do zachowku, do zasiłku; do nauki, do pracy, do strajku, do urlopu, do wykonywania zawodu; do lokalu, do mieszkania; do informacji, do transmisji; do aborcji, do adopcji, do rodzicielstwa; do obrony, do ochrony, do opieki; do głosowania, do decydowania o czymś; do korzystania z czegoś; do nadziei; do intymności, do prywatności, do samostanowienia, do wolności; prawo z rejestracji; prawa z tytułu czegoś
prawa i interesy, prawa i możliwości, prawa i obowiązki, prawa i obyczaje, prawa i powinności, prawa i roszczenia, prawa i swobody, prawa i wolności, prawa i zobowiązania
obrońca, rzecznik, trybunał; obrona, ochrona; cesja, utrata; karta praw
pozbawiony prawa
prawo przysługuje komuś
domagać się, żądać; odmówić, pozbawić/pozbawiać prawa; bronić; dochodzić swoich praw
mieć, nabywać/nabyć, odzyskać, otrzymać, uzyskać/uzyskiwać, wykupić; stracić, tracić, utracić; odebrać; kwestionować, lekceważyć, zakwestionować czyjeś prawo; ograniczyć/ograniczać; szanować czyjeś prawa
korzystać, skorzystać; zrezygnować z prawa
walczyć o prawa

Cytaty

	Studia medyczne ukończone w Polsce dają [...] prawo wykonywania zawodu. źródło: NKJP: Nie taka ziemia obiecana, Gazeta Wyborcza, 1994-04-22
	Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć - tak długo, dopóki nie ranisz innych. źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1992
	Gotowy od maja, odnoszący się do konkretnych przepisów zbiór praw i obowiązków żołnierzy nie wszedł nawet pod obrady kierownictwa MON. źródło: NKJP: Paweł Wroński: Wojsko dostanie Kartę żołnierza, Gazeta Wyborcza, 1995-11-09
	Procesy toczyły się w trybie niejawnym, a oskarżeni nie mieli prawa do obrony. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977
	Celem stowarzyszenia jest ochrona praw uczniów i ich rodziców, uświadomienie rodzicom ich roli w szkole, potrzeby uczestnictwa w życiu szkolnym oraz upowszechnienie wiedzy o prawach i obowiązkach rodziców. źródło: NKJP: (G.W.): Rodzice dyżurują, Dziennik Bałtycki, 2001-02-07
	Na osiedlu im. Władysława Jagiełły jest 148 dźwigów. Większość ma ponad dwadzieścia lat. - Dlatego takie awarie mają prawo się zdarzyć [...]. źródło: NKJP: (TJ): Dwa tygodnie bez windy, Express Ilustrowany, 2003-04-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prawo	prawa
D.	prawa	praw
C.	prawu	prawom
B.	prawo	prawa
N.	prawem	prawami
Ms.	prawie	prawach
W.	prawo	prawa

Składnia

+	prawo	+	(do CZEGO)
+	prawo	+	(CZEGO)
+	prawo	+	(CZYJE)

Pochodzenie

Urzeczownikowiona forma rodzaju nijakiego przymiotnika prawy ; zob. prawy