płukać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

nabierać i wypluwać wodę lub płyn leczniczy albo dezynfekujący

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Pielęgnacja ciała

czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Połączenia

płukać buzię, gardło, jamę ustną, nos, usta, zęby
płukać naparem z rumianku, szałwii..., płynami, rumiankiem, roztworem czegoś, solą, szałwią, wodą, wywarem z czegoś, herbatą, ziołami
płukać po paście, po każdym posiłku, po przyjęciu leku, po szczotkowaniu
płukać pod ciśnieniem
płukać przez ileś minut
płukać przy zapaleniu błon śluzowych, gardła...
płukać często, hałaśliwie, głośno, skrupulatnie, starannie
kazać, musieć, próbować, zacząć, zalecać płukać
płukać i wypluwać; myć i płukać, osłodzić i płukać

Cytaty

Kiedy myjemy zęby i płuczemy je wodą z kubeczka, a nie bieżącą - zaoszczędzamy 70 litrów wody miesięcznie.

źródło: NKJP: (MM): Szanuj wodę, weź prysznic, Dziennik Polski - Kraków, 2000-08-14

Kuracjusze w pijalniach popijają zapisane przez lekarzy wody, chodzą na inhalacje, płukania gardła itp.

źródło: NKJP: Zabiegi na kranówce, Dziennik Polski - Podhale, 2003-04-23

Zbyt rzadko zmieniamy szczoteczki. Nie stosujemy dodatkowych akcesoriów i preparatów [...]. Jeszcze mniej osób płucze jamę ustną preparatami przeciwpróchniczymi.

źródło: NKJP: /KAK/: Zgrzytanie zębami, Echo Dnia, 2004-06-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	płuczę	płuczemy
2 os.	płuczesz	płuczecie
3 os.	płucze	płuczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	płukałem +(e)m płukał	płukałam +(e)m płukała	płukałom +(e)m płukało	płukaliśmy +(e)śmy płukali	płukałyśmy +(e)śmy płukały
2 os.	płukałeś +(e)ś płukał	płukałaś +(e)ś płukała	płukałoś +(e)ś płukało	płukaliście +(e)ście płukali	płukałyście +(e)ście płukały
3 os.	płukał	płukała	płukało	płukali	płukały

bezosobnik: płukano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę płukał będę płukać	będę płukała będę płukać	będę płukało będę płukać	będziemy płukali będziemy płukać	będziemy płukały będziemy płukać
2 os.	będziesz płukał będziesz płukać	będziesz płukała będziesz płukać	będziesz płukało będziesz płukać	będziecie płukali będziecie płukać	będziecie płukały będziecie płukać
3 os.	będzie płukał będzie płukać	będzie płukała będzie płukać	będzie płukało będzie płukać	będą płukali będą płukać	będą płukały będą płukać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		płuczmy
2 os.	płucz	płuczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	płukałbym bym płukał	płukałabym bym płukała	płukałobym bym płukało	płukalibyśmy byśmy płukali	płukałybyśmy byśmy płukały
2 os.	płukałbyś byś płukał	płukałabyś byś płukała	płukałobyś byś płukało	płukalibyście byście płukali	płukałybyście byście płukały
3 os.	płukałby by płukał	płukałaby by płukała	płukałoby by płukało	płukaliby by płukali	płukałyby by płukały

bezosobnik: płukano by

bezokolicznik: płukać

imiesłów przysłówkowy współczesny: płucząc

gerundium: płukanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	płukanie	płukania
D.	płukania	płukań
C.	płukaniu	płukaniom
B.	płukanie	płukania
N.	płukaniem	płukaniami
Ms.	płukaniu	płukaniach
W.	płukanie	płukania

imiesłów przymiotnikowy czynny: płuczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płuczący	płuczący	płuczący	płuczące	płucząca
D.	płuczącego	płuczącego	płuczącego	płuczącego	płuczącej
C.	płuczącemu	płuczącemu	płuczącemu	płuczącemu	płuczącej
B.	płuczącego	płuczącego	płuczący	płuczące	płuczącą
N.	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącą
Ms.	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płuczący	płuczący	płuczące	płuczące
D.	płuczących	płuczących	płuczących	płuczących
C.	płuczącym	płuczącym	płuczącym	płuczącym
B.	płuczących	płuczących	płuczących	płuczące
N.	płuczącymi	płuczącymi	płuczącymi	płuczącymi
Ms.	płuczących	płuczących	płuczących	płuczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: płukany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	płukany	płukany	płukany	płukane	płukana
D.	płukanego	płukanego	płukanego	płukanego	płukanej
C.	płukanemu	płukanemu	płukanemu	płukanemu	płukanej
B.	płukanego	płukanego	płukany	płukane	płukaną
N.	płukanym	płukanym	płukanym	płukanym	płukaną
Ms.	płukanym	płukanym	płukanym	płukanym	płukanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	płukani	płukani	płukane	płukane
D.	płukanych	płukanych	płukanych	płukanych
C.	płukanym	płukanym	płukanym	płukanym
B.	płukanych	płukanych	płukanych	płukane
N.	płukanymi	płukanymi	płukanymi	płukanymi
Ms.	płukanych	płukanych	płukanych	płukanych

odpowiedniki aspektowe: popłukać , wypłukać

Składnia

Rz_osobowy

+

płukać

+

CO + (CZYM)

Pochodzenie

psł. *polkati

Forma prasłowiańska jest ekspresywnym czasownikiem z przyrostkiem -k- od psł. *polti 'wprawiać w ruch, potrząsać czymś, podrzucać coś, wymachiwać czymś' > 'wypluskiwać, wychlapywać wodę' (Bor)