Jak korzystać ze słownika?

swoboda

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. wolność

  • Definicja

    1.

    możliwość postępowania zgodnie z własną wolą, której nic nie ogranicza
  • Kwalifikacja tematyczna

    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Usposobienie człowieka

    cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  wolność
    hiperonimy:  niezależność
  • Połączenia
    • absolutna, całkowita, duża, nieograniczona, nieskrępowana, ogromna, pełna, spora, szeroka, wielka, znaczna, zupełna; nadmierna, zbytnia; niewielka, ograniczona, względna; chwilowa, dotychczasowa; faktyczna, prawdziwa; pozorna swoboda; swoboda indywidualna, osobista; finansowa, gospodarcza; językowa; artystyczna, twórcza; intelektualna, interpretacyjna; decyzyjna, operacyjna, regulacyjna
    • swoboda jednostki, pracodawcy, sędziów, ustawodawcy; mediów, władzy; słowa, wypowiedzi; podróżowania, poruszania się, przemieszczania się; manewru, ruchów; działalności, działania; handlu, pracy, przedsiębiorczości, świadczenia usług; umów, zawierania umów; dysponowania czymś, kształtowania czegoś, obrotu czymś, podejmowania czegoś, prowadzenia czegoś; dostępu do czegoś, przepływu czegoś; zrzeszania się; decydowania, decyzji, oceny, wyboru; kultu, myśli, sumienia, wyznania; interpretacji
    • swoboda w działaniu, w grze, w polityce; w negocjacjach, w zawieraniu umów; w prowadzeniu czegoś, w wykonywaniu czegoś; w kształtowaniu czegoś, w tworzeniu czegoś; w dysponowaniu czymś, w obrocie czymś; w określaniu czegoś, w ustalaniu czegoś; w doborze czegoś, w podejmowaniu decyzji, w wyborze; w interpretacji, w ocenie
    • swoboda i bezpieczeństwo, swoboda i możliwość czegoś, swoboda i niezależność; autonomia i swoboda, samodzielność i swoboda, suwerenność i swoboda, wolność i swoboda
    • brak, doza, margines, stopień; maksimum, nadmiar; granica, obszar, pole, sfera, zakres; gwarancja, prawo; realizacja, utrata, wzrost; możliwość, warunki, zasada; jutrzenka swobody
    • prawo do swobody
    • wpływ, zamach na swobodę; ingerencja w swobodę
    • przepisy, ustawa o swobodzie; ograniczenia w swobodzie
    • swoboda panuje
    • bronić; pozbawiony swobody
    • mieć, zachować; odzyskać, uzyskać, zyskiwać; dać/dawać, pozostawić, zostawić; zwiększyć/zwiększać; krępować, naruszać, ograniczyć/ograniczać, zmniejszać; gwarantować, zagwarantować, zapewnić/zapewniać; cenić, chronić, wykorzystać swobodę; odzyskanie, pozostawienie, przywrócenie, wprowadzenie; poszerzenie, zwiększenie; naruszanie, ograniczenie/ograniczanie; zagwarantowanie, zapewnienie swobody
    • doprowadzić, dążenie do swobody; korzystać ze swobody
    • pozwolić/pozwalać na swobodę; walczyć o swobodę; ingerować w swobodę
  • Cytaty

    [...] przewodniczący komisji ma całkowitą swobodę postępowania zgodnie z własnym sumieniem, bez wskazówek czy instrukcji klubowych.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 21.09.1995

    Skandalem pachnie zamysł ograniczenia swobody prasy przez arbitralne orzekanie w trybie rozporządzenia Rady Ministrów, o czym wolno pisać i mówić dziennikarzom.

    źródło: NKJP: Dominika Wielowieyska: W Sejmie o tajemnicy państwowej, Gazeta Wyborcza, 1993-12-03

    [...] korzystając ze swobody poruszania się pomiędzy państwami Unii Europejskiej, podróżował wielokrotnie pomiędzy Niemcami a Włochami nawet nie okazując paszportu.

    źródło: NKJP: Beztroski oszust, Dziennik Polski, 1999-09-07

    Ingerowanie radnych w swobodę działalności gospodarczej jest niezgodne z prawem - uznał wojewoda śląski [...].

    źródło: NKJP: Grzegorz Wawoczny: Skarceni!, Nowiny Raciborskie, 2006-08-22

    Ogólne, uniwersalne reguły działania, będąc pewnego rodzaju drogowskazami, traktowane są z dużym marginesem swobody w interpretacji i realizacji.

    źródło: NKJP: Jolanta Kopka: Społeczny wymiar postrzegania moralnego (Studium socjologiczne), 1999
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. swoboda
    		 swobody
    D. swobody
    		 swobód
    C. swobodzie
    		 swobodom
    B. swobodę
    		 swobody
    N. swobodą
    		 swobodami
    Ms. swobodzie
    		 swobodach
    W. swobodo
    		 swobody

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • Pochodzenie

    psł. *svobodь (ż) / *svoboda : *sveboda 'wolność, niezależność, niezawisłość'

    Od: psł. przymiotnika *svobъ : *svebъ 'należący do swego plemienia, mieszkający na własnej ziemi' z rzadkim przyrostkiem *-odь : *-oda.