porywać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

o żywiołach: gwałtownie ruszać coś z miejsca i przenosić dalej

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

CZŁOWIEK I PRZYRODA

Ziemia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

unosić

Połączenia

przeciąg, wiatr, wicher; fala, (rwący) nurt, potok, prąd wody, rzeka, woda; lawina porywa kogoś/coś; prądy powietrza; strumienie wody porywały kogoś/coś
porywać ludzi; papierowe szpargały; śmieci; (koronkową) koszulkę, kapelusz; puch; kamienie, ziemię, żwir; część dachu; mosty; wszystko
porywać i rozrzucać
porywany przez wiatr, przez wicher

Cytaty

	Morze chciwie pożerało pastwiska, pola uprawne, obejścia domów, przecinało drogi, tory kolejowe, porywało mosty. Rybacy i pasterze, od Machaczkały po Astrachań, z rozpaczą patrzyli, jak ich nadmorskie przystanie nikną pod wodą. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004
	Portfel otwieram, karty kredytowe na ziemię wypadają i wiatr je porywa. źródło: NKJP: Marian Marzyński: Sennik polsko-żydowski, 2005
	Z rąk do rąk leniwie krąży butelka; z drzwi szopy wychodzi czwarta i na sznurze przeciągniętym od latarni do rachitycznej palemki rozwiesza pranie; majtki, halki, pończochy powiewają, wiatr porywa koronkową czarną koszulkę, wrzuca do rynsztoku. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Prądy powietrza porywają różowy puch, niosą go nad głowami w smugach świateł ku obszarom cienia. Tam znika bez śladu, w mgnieniu oka przemieniony w ciemny wełnisty kurz. źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003
	«Bibliotheca sacra paradisi terrestris», było w istocie stosami ksiąg, woluminów, kart, foliałów i odpisów, walających się po wszystkich kątach jego domu, a gdy czasem silniejszy wiatr powiał z gór [...], przeciąg niby trąba powietrzna porywał owe papierowe szpargały i ciskał nimi o bielone wapnem ściany. źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	porywam	porywamy
2 os.	porywasz	porywacie
3 os.	porywa	porywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porywałem +(e)m porywał	porywałam +(e)m porywała	porywałom +(e)m porywało	porywaliśmy +(e)śmy porywali	porywałyśmy +(e)śmy porywały
2 os.	porywałeś +(e)ś porywał	porywałaś +(e)ś porywała	porywałoś +(e)ś porywało	porywaliście +(e)ście porywali	porywałyście +(e)ście porywały
3 os.	porywał	porywała	porywało	porywali	porywały

bezosobnik: porywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę porywał będę porywać	będę porywała będę porywać	będę porywało będę porywać	będziemy porywali będziemy porywać	będziemy porywały będziemy porywać
2 os.	będziesz porywał będziesz porywać	będziesz porywała będziesz porywać	będziesz porywało będziesz porywać	będziecie porywali będziecie porywać	będziecie porywały będziecie porywać
3 os.	będzie porywał będzie porywać	będzie porywała będzie porywać	będzie porywało będzie porywać	będą porywali będą porywać	będą porywały będą porywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		porywajmy
2 os.	porywaj	porywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	porywałbym bym porywał	porywałabym bym porywała	porywałobym bym porywało	porywalibyśmy byśmy porywali	porywałybyśmy byśmy porywały
2 os.	porywałbyś byś porywał	porywałabyś byś porywała	porywałobyś byś porywało	porywalibyście byście porywali	porywałybyście byście porywały
3 os.	porywałby by porywał	porywałaby by porywała	porywałoby by porywało	porywaliby by porywali	porywałyby by porywały

bezosobnik: porywano by

bezokolicznik: porywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: porywając

gerundium: porywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	porywanie	porywania
D.	porywania	porywań
C.	porywaniu	porywaniom
B.	porywanie	porywania
N.	porywaniem	porywaniami
Ms.	porywaniu	porywaniach
W.	porywanie	porywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: porywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	porywający	porywający	porywający	porywające	porywająca
D.	porywającego	porywającego	porywającego	porywającego	porywającej
C.	porywającemu	porywającemu	porywającemu	porywającemu	porywającej
B.	porywającego	porywającego	porywający	porywające	porywającą
N.	porywającym	porywającym	porywającym	porywającym	porywającą
Ms.	porywającym	porywającym	porywającym	porywającym	porywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	porywający	porywający	porywające	porywające
D.	porywających	porywających	porywających	porywających
C.	porywającym	porywającym	porywającym	porywającym
B.	porywających	porywających	porywających	porywające
N.	porywającymi	porywającymi	porywającymi	porywającymi
Ms.	porywających	porywających	porywających	porywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: porywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	porywany	porywany	porywany	porywane	porywana
D.	porywanego	porywanego	porywanego	porywanego	porywanej
C.	porywanemu	porywanemu	porywanemu	porywanemu	porywanej
B.	porywanego	porywanego	porywany	porywane	porywaną
N.	porywanym	porywanym	porywanym	porywanym	porywaną
Ms.	porywanym	porywanym	porywanym	porywanym	porywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	porywani	porywani	porywane	porywane
D.	porywanych	porywanych	porywanych	porywanych
C.	porywanym	porywanym	porywanym	porywanym
B.	porywanych	porywanych	porywanych	porywane
N.	porywanymi	porywanymi	porywanymi	porywanymi
Ms.	porywanych	porywanych	porywanych	porywanych

odpowiednik aspektowy: porwać

Składnia

Rz_nieżywotny

+

porywać

+

KOGO/CO

Pochodzenie

Zob. rwać