-
1.a
stan psychiczny wywołany czymś, co dana osoba uznaje za złe, niekorzystne lub nieprzyjemne dla siebie, charakteryzujący się obniżeniem nastroju, brakiem uśmiechu, a czasem nawet płaczem -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Stany psychiczne człowieka
emocje i uczucia -
- bezbrzeżny, bezdenny, bezgraniczny, bezmierny, ogromny; beznadziejny, nieokreślony, nieutulony; bolesny, ciężki, dogłębny, dojmujący, głęboki, dotkliwy, przejmujący, rozdzierający, straszliwy, straszny, śmiertelny, wielki, żałobny; długotrwały, nagły; ludzki, prawdziwy, szczery, wewnętrzny; cichy, lekki, łagodny, spokojny, zwykły smutek
- smutek dziecka, dziewczynki; osamotnienia, pożegnania, rozstania
- smutek z powodu czegoś
- smutek na twarzy; po odejściu kogoś, po powrocie, po stracie kogoś; w głosie, w oczach, w sercu
- smutek i beznadzieja, smutek i cierpienie, smutek i gorycz, smutek i łzy, smutek i melancholia, smutek i nostalgia, smutek i pesymizm, smutek i przygnębienie, smutek i radość, smutek i rozczarowanie, smutek i rozgoryczenie, smutek i rozpacz, smutek i tęsknota, smutek i trwoga, smutek i zwątpienie, smutek i żal, smutek i żałoba; smutki i radości
- uczucie; atmosfera, aura, nastrój; łzy, oznaka, wyraz (na twarzy, w oczach); cień, nuta, nutka, odrobina, odcień; chwile, czas, dzień, pora; powód, przyczyna smutku
- powód do smutku
- czas; antidotum, lekarstwo, recepta na smutki
- pełen, pełny smutku
- skłonny do smutku
- pogrążony w smutku
- smutek ogarnął/ogarnia kogoś; panuje gdzieś, zapanował gdzieś; minął/mija; powrócił/powraca
- doświadczać; (nie) czuć; (nie) kryć smutku
- czuć, mieć, odczuwać, przeżyć; budzić, wywołać; przynieść/przynosić; pokonać, przełamać; wyrazić/wyrażać smutek; dzielić smutki (i radości, troski...); leczyć smutki
- napawać, napełniać; przepełniony, przepojony smutkiem
- płakać, umrzeć/umierać ze smutku
- popaść/popadać w smutek
- dodać, mówić, myśleć, odpowiedzieć, pomyśleć, powiedzieć coś, przyznać, stwierdzić, zauważyć; kiwać (kręcić, pokiwać) głową, patrzeć, uśmiechnąć się, westchnąć, wzdychać ze smutkiem
- żyć; łączyć się z kimś w smutku
-
Na łąki wypełzły mgły, otulając Franciszka, jego płacz i jego bezbrzeżny smutek.
źródło: NKJP: Ewa Kujawska: Dom Małgorzaty, 2007
Czy musiała ginąć w tym złym świecie? Byłam pełna smutku, poczucia winy. Zrozumiałam, że moje metody wychowawcze niczego nie zmieniły, a nadto odbyły się kosztem życia najdroższej istoty.
źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000
Wyszedłem wieczorem daleko na łąki, dzwony na Anioł Pański wzywały, a mnie smutek ogarnął - żal mi było lat minionych, żal za tym, czego nie zrobiłem.
źródło: NKJP: Krystyna Ratajska: Neomesjanistyczni spadkobiercy Mickiewicza, 1998
Przy muzyce Depeche Mode właściwie się wychowały, po raz pierwszy zakochały, przeżywały smutki i radości.
źródło: NKJP: To całe moje życie, Trybuna Śląska, 2003-11-08
Księżna przyjechała do Rud 19 października 1866 r. Na pewno była pogrążona w smutku po śmierci syna.
źródło: NKJP: (waw): Góra Wiktorii i wolnomularze, Nowiny Raciborskie, 2003-09-17
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza liczba mnoga M. smutek
smutki
D. smutku
smutków
C. smutkowi
smutkom
B. smutek
smutki
N. smutkiem
smutkami
Ms. smutku
smutkach
W. smutku
smutki
Inne uwagi
Zwykle lp
-
Zob. smucić
Postać fonetyczna z samogłoską -u- wskazuje na wpływ st.czes. smutek ‘smutek’.
Por. smętek .