-
1.
dawniej osoba, która usługiwała komuś -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
świat dawnych epok i wydarzenia historyczne -
synonimy: sługa
służalec
służący
służebny II
-
- konny, książęcy, miejski, starościański; zbrojny pachołek
- pachołek i giermek; pachołkowie i czeladź
- pachołkowie służą
- kazać, nakazać, rozkazać pachołkom
- wołać, zawołać pachołka
- być pachołkiem
-
Po kolędzie chodziło wówczas pięć osób. Proboszczowi kolędę zbierał jego pachołek lub wynajęty chłop. Organista również wynajmował chłopa, a kościelny sam się obsługiwał.
źródło: NKJP: Jolanta Flach: Jak to drzewiej pod Babią Górą bywało (cz. 2), Tygodnik Podhalański, 2000
Miecznik był blady. Wodził oczami od niej do niego, od niego do niej, a twarz miał dziwnie zmienioną. Wreszcie skinął na pachołka, półgłosem wydał mu rozkaz.
źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997
Rycerz — wyposażony w tarczę i miecz — nie mógł sobie sam poradzić w wielu sytuacjach. Pachołkowie pomagali mu wspiąć się na grzbiet konia.
źródło: NKJP: Violetta Grabek: Zbroja na miarę, Dziennik Zachodni, 2001-06-29
Ponieważ młodzikowi zaczął sypać się zarost i korzystał już z usług golibrody, troszcząc się o gładkość policzków, skomponowałem specjalny płyn, w skład którego wchodziły odwary z szałwii, majeranku, bazylii, mięty, ruty i rozmarynu. Przykazałem pachołkom nacierać nim książęce oblicze po każdym goleniu, co dawało wielce zadowalające efekty.
źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza liczba mnoga M. pachołek
pachołkowie
rzadziej pachołcy
ndepr pachołki
depr D. pachołka
pachołków
C. pachołkowi
pachołkom
B. pachołka
pachołków
N. pachołkiem
pachołkami
Ms. pachołku
pachołkach
W. pachołku
pachołkowie
rzadziej pachołcy
ndepr pachołki
depr -
płn. psł. *pacholъkъ 'chłopiec, sługa'
W psł. też *pacholъ. Obie formy to zapewne rzeczowniki odczasownikowe od czasownika przedrostkowego *po-choliti 'otoczyć opieką' z właściwa archaicznym derywatom zamianą czasownikowego przedrostka po- na imienny pa- (Bor.).