jęczeć - Wielki słownik języka polskiego PAN

5.

pot. natrętnie prosić o coś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

	synonimy:	jojczeć jojczyć skamlać skamleć skamłać skomleć skomlić
	hiperonimy:	prosić

Połączenia

jęczeć komuś nad uchem
jęczeć o dotacje, o lepsze oceny, o pomoc, o wstawiennictwo

Cytaty

Dyrektorzy jęczeli o dotacje, a urzędnicy rozkładali ręce.

źródło: NKJP: Roman Pawłowski: Sezon w teatrach, Gazeta Wyborcza, 1996-07-17

Leżała w izbie, nie wiedząc co się dzieje i jęczała o pomoc.

źródło: NKJP: S. Żagiel: Polowanie na Bobra, Tygodnik Ciechanowski , 2006-01-02

Eurosport retransmitował zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich. Moje dziecko tak długo jęczało, że musi je obejrzeć, aż wreszcie uzyskało pozwolenie.

źródło: NKJP: Piotr Bratkowski, Robert Błoński: Wieczna tęsknota za lataniem, Gazeta Wyborcza, 1997-02-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	jęczę	jęczymy
2 os.	jęczysz	jęczycie
3 os.	jęczy	jęczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	jęczałem +(e)m jęczał	jęczałam +(e)m jęczała	jęczałom +(e)m jęczało	jęczeliśmy +(e)śmy jęczeli	jęczałyśmy +(e)śmy jęczały
2 os.	jęczałeś +(e)ś jęczał	jęczałaś +(e)ś jęczała	jęczałoś +(e)ś jęczało	jęczeliście +(e)ście jęczeli	jęczałyście +(e)ście jęczały
3 os.	jęczał	jęczała	jęczało	jęczeli	jęczały

bezosobnik: jęczano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę jęczał będę jęczeć	będę jęczała będę jęczeć	będę jęczało będę jęczeć	będziemy jęczeli będziemy jęczeć	będziemy jęczały będziemy jęczeć
2 os.	będziesz jęczał będziesz jęczeć	będziesz jęczała będziesz jęczeć	będziesz jęczało będziesz jęczeć	będziecie jęczeli będziecie jęczeć	będziecie jęczały będziecie jęczeć
3 os.	będzie jęczał będzie jęczeć	będzie jęczała będzie jęczeć	będzie jęczało będzie jęczeć	będą jęczeli będą jęczeć	będą jęczały będą jęczeć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		jęczmy
2 os.	jęcz	jęczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	jęczałbym bym jęczał	jęczałabym bym jęczała	jęczałobym bym jęczało	jęczelibyśmy byśmy jęczeli	jęczałybyśmy byśmy jęczały
2 os.	jęczałbyś byś jęczał	jęczałabyś byś jęczała	jęczałobyś byś jęczało	jęczelibyście byście jęczeli	jęczałybyście byście jęczały
3 os.	jęczałby by jęczał	jęczałaby by jęczała	jęczałoby by jęczało	jęczeliby by jęczeli	jęczałyby by jęczały

bezosobnik: jęczano by

bezokolicznik: jęczeć

imiesłów przysłówkowy współczesny: jęcząc

gerundium: jęczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	jęczenie	jęczenia
D.	jęczenia	jęczeń
C.	jęczeniu	jęczeniom
B.	jęczenie	jęczenia
N.	jęczeniem	jęczeniami
Ms.	jęczeniu	jęczeniach
W.	jęczenie	jęczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: jęczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	jęczący	jęczący	jęczący	jęczące	jęcząca
D.	jęczącego	jęczącego	jęczącego	jęczącego	jęczącej
C.	jęczącemu	jęczącemu	jęczącemu	jęczącemu	jęczącej
B.	jęczącego	jęczącego	jęczący	jęczące	jęczącą
N.	jęczącym	jęczącym	jęczącym	jęczącym	jęczącą
Ms.	jęczącym	jęczącym	jęczącym	jęczącym	jęczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	jęczący	jęczący	jęczące	jęczące
D.	jęczących	jęczących	jęczących	jęczących
C.	jęczącym	jęczącym	jęczącym	jęczącym
B.	jęczących	jęczących	jęczących	jęczące
N.	jęczącymi	jęczącymi	jęczącymi	jęczącymi
Ms.	jęczących	jęczących	jęczących	jęczących

Składnia

Rz _osobowy	+	jęczeć	+	o CO
Rz _osobowy	+	jęczeć	+	że ZDANIE

Pochodzenie

psł. *ęčati 'wydawać żałosne dźwięki, stękać, zawodzić'