odpędzać - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

sprawiać, że jakaś osoba, zwierzę lub coś innego oddalają się od kogoś lub czegoś

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

rodzaje pracy

synonimy:

odganiać

odpędzać szabrowników, nędzarzy, listonoszy, dzieci, bachory, tłum (gapiów,...); muchy, komary, pszczołę, owady, robactwo, roje (insektów,...); ptaki; psy, wilki, niedźwiedzie, drapieżniki; chmury, dym
odpędzać kijem, gałęziami, wachlarzem; rogami; kamieniami; pistoletem; kopniakami; jakimiś ruchami; krzykiem, piskiem; smrodem
odpędzać od ognia
odpędzać jak natręta; jak osę; jak (zbłąkane,...) psy
odpędzać i straszyć

	[...] Stał przed swoją czerwoną toyotą i gniewnymi ruchami odpędzał od samochodu żebrzące pod kościołem dzieci. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009
	Przy następnym spotkaniu nie wytrzymał i odpędzając od siebie ręką kłęby dymu nikotynowego, dał jej do zrozumienia, żeby nie paliła przy nim, bo tego nie znosi. źródło: NKJP: Krzysztof Pawłowski: Nikotynowy nałóg, Zielone Brygady, 2000-03-01
	Mechanicznie odpędzali komary od twarzy, mrużąc oczy i wypatrując najmniejszych oznak czegoś podejrzanego. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem. Kamień na szczycie. Kroniki Drugiego Kręgu, 2005
	W dzień pasą swoje bydło, a nocami palą ogniska, żeby odpędzać od niego muchy tse-tse. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974
	Adaś pakuje się do jednego kajaka z Tomkiem i Wojtkiem. Ale ci wyraźnie nie są zadowoleni: - Spadaj - odpędzają go. źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Spadają kapelusze, spadają peruki, Gazeta Wyborcza, 1998-09-11

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpędzałem +(e)m odpędzał	odpędzałam +(e)m odpędzała	odpędzałom +(e)m odpędzało	odpędzaliśmy +(e)śmy odpędzali	odpędzałyśmy +(e)śmy odpędzały
2 os.	odpędzałeś +(e)ś odpędzał	odpędzałaś +(e)ś odpędzała	odpędzałoś +(e)ś odpędzało	odpędzaliście +(e)ście odpędzali	odpędzałyście +(e)ście odpędzały
3 os.	odpędzał	odpędzała	odpędzało	odpędzali	odpędzały

bezosobnik: odpędzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę odpędzał będę odpędzać	będę odpędzała będę odpędzać	będę odpędzało będę odpędzać	będziemy odpędzali będziemy odpędzać	będziemy odpędzały będziemy odpędzać
2 os.	będziesz odpędzał będziesz odpędzać	będziesz odpędzała będziesz odpędzać	będziesz odpędzało będziesz odpędzać	będziecie odpędzali będziecie odpędzać	będziecie odpędzały będziecie odpędzać
3 os.	będzie odpędzał będzie odpędzać	będzie odpędzała będzie odpędzać	będzie odpędzało będzie odpędzać	będą odpędzali będą odpędzać	będą odpędzały będą odpędzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpędzajmy
2 os.	odpędzaj	odpędzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpędzałbym bym odpędzał	odpędzałabym bym odpędzała	odpędzałobym bym odpędzało	odpędzalibyśmy byśmy odpędzali	odpędzałybyśmy byśmy odpędzały
2 os.	odpędzałbyś byś odpędzał	odpędzałabyś byś odpędzała	odpędzałobyś byś odpędzało	odpędzalibyście byście odpędzali	odpędzałybyście byście odpędzały
3 os.	odpędzałby by odpędzał	odpędzałaby by odpędzała	odpędzałoby by odpędzało	odpędzaliby by odpędzali	odpędzałyby by odpędzały

bezosobnik: odpędzano by

bezokolicznik: odpędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odpędzając

gerundium: odpędzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: odpędzający

imiesłów przymiotnikowy bierny: odpędzany

odpowiednik aspektowy: odpędzić

	+	odpędzać	+	KOGO/CO + (od KOGO/CZEGO) + (CZYM)
	+	odpędzać	+	MOWA WPROST

Zob. pędzić