odpędzać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

za pomocą magicznych działań sprawiać, że jakieś złe, nadprzyrodzone zjawisko lub inne niekorzystne czynniki zewnętrzne tracą swoją moc oddziaływania

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Tradycja

wierzenia i przesądy

synonimy:

odganiać

odpędzać szatana, diabły, demony; czarownice, wiedźmy; zmory, mary, zwidy; złe (moce,...), siły (nieczyste,...); zło; jakieś uroki; (dziecięce,...) strachy; duchy; choroby, nieszczęścia; burze
odpędzać kropidłem; dźwiękami czegoś; jakimś znakiem; czarami
odpędzać od zmarłego; od ogniska (domowego,...)
odpędzać, zapobiegać

	[...] Święty Patryk potrafił dźwiękami harfy i dzwoneczków odpędzać złe moce. źródło: NKJP: Leszek Matela: Kod druidów i sekrety Celtów, 2006
	Uczeni w Piśmie teologowie przekonują nas, iż woda święcona pozostawia na czole dziecka niezniszczalne znamię, które odpędza diabła. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003
	Duminica Mare to nasze Zielone Świątki [...]. Tradycja wymaga, by tego dnia ozdobić domostwo kwiatami i zielonymi gałązkami, z których część przynosi się do cerkwi w celu ich poświęcenia, dzięki czemu [...] zyskują one nadprzyrodzoną moc, np. odpędzają grad. źródło: NKJP: Wojciech Śmieja: Mołdawia. Przewodnik turystyczny, 2007
	Żelazo wsunięte w powijaki chroniło niemowlęta, nóż wbity w belkę odpędzał precz zło od chaty, a czerwona szmatka niweczyła czary i przekleństwa [...]. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993
	Wielkie znaczenie miał również święcony ogień [...]. Okadzano nim zabudowania, odpędzając złe duchy [...]. źródło: NKJP: Tomasz Binek: Wielkanoc po lachowsku, Gazeta Krakowska, 2003-04-18

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpędzałem +(e)m odpędzał	odpędzałam +(e)m odpędzała	odpędzałom +(e)m odpędzało	odpędzaliśmy +(e)śmy odpędzali	odpędzałyśmy +(e)śmy odpędzały
2 os.	odpędzałeś +(e)ś odpędzał	odpędzałaś +(e)ś odpędzała	odpędzałoś +(e)ś odpędzało	odpędzaliście +(e)ście odpędzali	odpędzałyście +(e)ście odpędzały
3 os.	odpędzał	odpędzała	odpędzało	odpędzali	odpędzały

bezosobnik: odpędzano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę odpędzał będę odpędzać	będę odpędzała będę odpędzać	będę odpędzało będę odpędzać	będziemy odpędzali będziemy odpędzać	będziemy odpędzały będziemy odpędzać
2 os.	będziesz odpędzał będziesz odpędzać	będziesz odpędzała będziesz odpędzać	będziesz odpędzało będziesz odpędzać	będziecie odpędzali będziecie odpędzać	będziecie odpędzały będziecie odpędzać
3 os.	będzie odpędzał będzie odpędzać	będzie odpędzała będzie odpędzać	będzie odpędzało będzie odpędzać	będą odpędzali będą odpędzać	będą odpędzały będą odpędzać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpędzajmy
2 os.	odpędzaj	odpędzajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpędzałbym bym odpędzał	odpędzałabym bym odpędzała	odpędzałobym bym odpędzało	odpędzalibyśmy byśmy odpędzali	odpędzałybyśmy byśmy odpędzały
2 os.	odpędzałbyś byś odpędzał	odpędzałabyś byś odpędzała	odpędzałobyś byś odpędzało	odpędzalibyście byście odpędzali	odpędzałybyście byście odpędzały
3 os.	odpędzałby by odpędzał	odpędzałaby by odpędzała	odpędzałoby by odpędzało	odpędzaliby by odpędzali	odpędzałyby by odpędzały

bezosobnik: odpędzano by

bezokolicznik: odpędzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: odpędzając

gerundium: odpędzanie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: odpędzający

imiesłów przymiotnikowy bierny: odpędzany

odpowiednik aspektowy: odpędzić

+

odpędzać

+

KOGO/CO + (od KOGO/CZEGO) + (CZYM)

Zob. pędzić