rozprężać - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

pot. powodować, że czyjaś uwaga przestaje być na czymś skupiona

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Ja wiem, że nie mamy już noża na gardle, że główny cel w postaci awansu do II ligi został zrealizowany, a to rozpręża.

źródło: NKJP: (DW): Trener dotknięty do żywego, Dziennik Polski, 2008-06-04

Jak tak dalej pójdzie, to śmiało mogą powalczyć o wejście do klasy A, chociaż radość nie może rozprężać zawodników, bo przed nimi mecze z trudniejszymi przeciwnikami.

źródło: Jastrząb czarnym koniem swojej klasy, Tygodnik Łobeski, 2010-09-14 (wppp.pl)

[...] nie chcę soboty zostawiać jako dnia wolnego, nie chcę rozprężać zespołu.

źródło: NKJP: (MS): Podtrzymać serię, Dziennik Polski, 2006-03-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozprężam	rozprężamy
2 os.	rozprężasz	rozprężacie
3 os.	rozpręża	rozprężają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprężałem +(e)m rozprężał	rozprężałam +(e)m rozprężała	rozprężałom +(e)m rozprężało	rozprężaliśmy +(e)śmy rozprężali	rozprężałyśmy +(e)śmy rozprężały
2 os.	rozprężałeś +(e)ś rozprężał	rozprężałaś +(e)ś rozprężała	rozprężałoś +(e)ś rozprężało	rozprężaliście +(e)ście rozprężali	rozprężałyście +(e)ście rozprężały
3 os.	rozprężał	rozprężała	rozprężało	rozprężali	rozprężały

bezosobnik: rozprężano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozprężał będę rozprężać	będę rozprężała będę rozprężać	będę rozprężało będę rozprężać	będziemy rozprężali będziemy rozprężać	będziemy rozprężały będziemy rozprężać
2 os.	będziesz rozprężał będziesz rozprężać	będziesz rozprężała będziesz rozprężać	będziesz rozprężało będziesz rozprężać	będziecie rozprężali będziecie rozprężać	będziecie rozprężały będziecie rozprężać
3 os.	będzie rozprężał będzie rozprężać	będzie rozprężała będzie rozprężać	będzie rozprężało będzie rozprężać	będą rozprężali będą rozprężać	będą rozprężały będą rozprężać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozprężajmy
2 os.	rozprężaj	rozprężajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozprężałbym bym rozprężał	rozprężałabym bym rozprężała	rozprężałobym bym rozprężało	rozprężalibyśmy byśmy rozprężali	rozprężałybyśmy byśmy rozprężały
2 os.	rozprężałbyś byś rozprężał	rozprężałabyś byś rozprężała	rozprężałobyś byś rozprężało	rozprężalibyście byście rozprężali	rozprężałybyście byście rozprężały
3 os.	rozprężałby by rozprężał	rozprężałaby by rozprężała	rozprężałoby by rozprężało	rozprężaliby by rozprężali	rozprężałyby by rozprężały

bezosobnik: rozprężano by

bezokolicznik: rozprężać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozprężając

gerundium: rozprężanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozprężanie	rozprężania
D.	rozprężania	rozprężań
C.	rozprężaniu	rozprężaniom
B.	rozprężanie	rozprężania
N.	rozprężaniem	rozprężaniami
Ms.	rozprężaniu	rozprężaniach
W.	rozprężanie	rozprężania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozprężający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozprężający	rozprężający	rozprężający	rozprężające	rozprężająca
D.	rozprężającego	rozprężającego	rozprężającego	rozprężającego	rozprężającej
C.	rozprężającemu	rozprężającemu	rozprężającemu	rozprężającemu	rozprężającej
B.	rozprężającego	rozprężającego	rozprężający	rozprężające	rozprężającą
N.	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającą
Ms.	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozprężający	rozprężający	rozprężające	rozprężające
D.	rozprężających	rozprężających	rozprężających	rozprężających
C.	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym	rozprężającym
B.	rozprężających	rozprężających	rozprężających	rozprężające
N.	rozprężającymi	rozprężającymi	rozprężającymi	rozprężającymi
Ms.	rozprężających	rozprężających	rozprężających	rozprężających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozprężany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozprężany	rozprężany	rozprężany	rozprężane	rozprężana
D.	rozprężanego	rozprężanego	rozprężanego	rozprężanego	rozprężanej
C.	rozprężanemu	rozprężanemu	rozprężanemu	rozprężanemu	rozprężanej
B.	rozprężanego	rozprężanego	rozprężany	rozprężane	rozprężaną
N.	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężaną
Ms.	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozprężani	rozprężani	rozprężane	rozprężane
D.	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych
C.	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym	rozprężanym
B.	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych	rozprężane
N.	rozprężanymi	rozprężanymi	rozprężanymi	rozprężanymi
Ms.	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych	rozprężanych

odpowiednik aspektowy: rozprężyć

Składnia

+

rozprężać

+

KOGO

Pochodzenie

Zob. prężyć