łączyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

sprawiać, że między dwoma punktami można przejść lub przejechać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA

Transport

Połączenia

łączyć centrum z obrzeżami; Kraków z Zakopanem, Szczecin z Gdańskiem

Cytaty

Autostrada łącząca Kraków z Tarnowem ma być gotowa do 2011 r.

źródło: NKJP: Łukasz Winczura: Wójt nie będzie już blokował autostrady, Gazeta Krakowska, 2008-04-01

Wszyscy mieszkają lub mieszkali na Rublowce, ulicy cudów łączącej centrum Moskwy z przedmieściem.

źródło: NKJP: (HT): Miłość jak łza, Dziennik Bałtycki, 2009-12-18

Rzeka Liffey dzieli miasto na dwie części: północną (starszą) i południową - nowocześniejszą. Obydwie strony łączą mosty - przez niektóre można przejść tylko pieszo.

źródło: NKJP: Małgorzata Stuch: Wyspa niepokonana, Gazeta Krakowska, 2004-01-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	łączę	łączymy
2 os.	łączysz	łączycie
3 os.	łączy	łączą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łączyłem +(e)m łączył	łączyłam +(e)m łączyła	łączyłom +(e)m łączyło	łączyliśmy +(e)śmy łączyli	łączyłyśmy +(e)śmy łączyły
2 os.	łączyłeś +(e)ś łączył	łączyłaś +(e)ś łączyła	łączyłoś +(e)ś łączyło	łączyliście +(e)ście łączyli	łączyłyście +(e)ście łączyły
3 os.	łączył	łączyła	łączyło	łączyli	łączyły

bezosobnik: łączono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę łączył będę łączyć	będę łączyła będę łączyć	będę łączyło będę łączyć	będziemy łączyli będziemy łączyć	będziemy łączyły będziemy łączyć
2 os.	będziesz łączył będziesz łączyć	będziesz łączyła będziesz łączyć	będziesz łączyło będziesz łączyć	będziecie łączyli będziecie łączyć	będziecie łączyły będziecie łączyć
3 os.	będzie łączył będzie łączyć	będzie łączyła będzie łączyć	będzie łączyło będzie łączyć	będą łączyli będą łączyć	będą łączyły będą łączyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		łączmy
2 os.	łącz	łączcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łączyłbym bym łączył	łączyłabym bym łączyła	łączyłobym bym łączyło	łączylibyśmy byśmy łączyli	łączyłybyśmy byśmy łączyły
2 os.	łączyłbyś byś łączył	łączyłabyś byś łączyła	łączyłobyś byś łączyło	łączylibyście byście łączyli	łączyłybyście byście łączyły
3 os.	łączyłby by łączył	łączyłaby by łączyła	łączyłoby by łączyło	łączyliby by łączyli	łączyłyby by łączyły

bezosobnik: łączono by

bezokolicznik: łączyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: łącząc

gerundium: łączenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łączenie	łączenia
D.	łączenia	łączeń
C.	łączeniu	łączeniom
B.	łączenie	łączenia
N.	łączeniem	łączeniami
Ms.	łączeniu	łączeniach
W.	łączenie	łączenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: łączący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łączący	łączący	łączący	łączące	łącząca
D.	łączącego	łączącego	łączącego	łączącego	łączącej
C.	łączącemu	łączącemu	łączącemu	łączącemu	łączącej
B.	łączącego	łączącego	łączący	łączące	łączącą
N.	łączącym	łączącym	łączącym	łączącym	łączącą
Ms.	łączącym	łączącym	łączącym	łączącym	łączącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łączący	łączący	łączące	łączące
D.	łączących	łączących	łączących	łączących
C.	łączącym	łączącym	łączącym	łączącym
B.	łączących	łączących	łączących	łączące
N.	łączącymi	łączącymi	łączącymi	łączącymi
Ms.	łączących	łączących	łączących	łączących

imiesłów przymiotnikowy bierny: łączony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łączony	łączony	łączony	łączone	łączona
D.	łączonego	łączonego	łączonego	łączonego	łączonej
C.	łączonemu	łączonemu	łączonemu	łączonemu	łączonej
B.	łączonego	łączonego	łączony	łączone	łączoną
N.	łączonym	łączonym	łączonym	łączonym	łączoną
Ms.	łączonym	łączonym	łączonym	łączonym	łączonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łączeni	łączeni	łączone	łączone
D.	łączonych	łączonych	łączonych	łączonych
C.	łączonym	łączonym	łączonym	łączonym
B.	łączonych	łączonych	łączonych	łączone
N.	łączonymi	łączonymi	łączonymi	łączonymi
Ms.	łączonych	łączonych	łączonych	łączonych

odpowiednik aspektowy: połączyć

Składnia

Rz nieżywotny	+	łączyć	+	CO + z CZYM
	+	łączyć	+	CO[sub]pl[/sub]

Pochodzenie

psł. *lǫčiti 'giąć, zginać, wyginać'

Z pierwotnego prasłowiańskiego znaczenia 'giąć, zginać, wyginać' rozwinęły się w językach słowiańskich przeciwstawne znaczenia: 'spajać, jednoczyć, łączyć' w języku polskim i 'oddzielać, rozdzielać, odłączać' na przykład w czeskim, przy czym na rozwój semantyczny musiały oddziałać czasowniki przedrostkowe.