-
1.
przestrzeń, którą człowiek może zobaczyć, kiedy popatrzy w górę, gdy nie znajduje się w budynku lub pomieszczeniu, i może na nim obserwować między innymi słońce lub gwiazdy -
CZŁOWIEK I PRZYRODA
Niebo i wszechświat -
synonimy: błękit
firmament
niebiosa
nieboskłon
-
- białe, błękitne, czarne, czerwone, granatowe, lazurowe, modre, niebieskie, ołowiane, różowe, srebrzyste, szafirowe, szare; blade, czyste, jasne; brudne, bure, ciemne, mroczne, pociemniałe, ponure; bezchmurne, chmurne, gwiaździste, gwiezdne, gwieździste, pochmurne, pogodne, słoneczne, zachmurzone; jesienne, letnie, wiosenne; lipcowe, listopadowe, sierpniowe; nocne, poranne, wieczorne; południowe, północne, zachodnie; paryskie, polskie, włoskie...; ziemskie; niskie, wysokie; dalekie, olbrzymie; piękne niebo
- niebo bez chmur, bez chmurki, bez gwiazd; niebo wśród obłoków
- niebo nad Krakowem, nad Polską, nad Tatrami...; nad lasem, nad miastem, nad stadionem; nad głową; niebo z chmurami, z gwiazdami; niebo za oknem
- niebo na horyzoncie; na wschodzie, na zachodzie; niebo w górze; w jakimś kolorze
- niebo i chmury, niebo i gwiazdy, niebo i księżyc, niebo i morze, niebo i słońce, niebo i woda, niebo i ziemia
- czasza, sklepienie; barwa, kolor; błękit, czerń, fiolet, lazur, szafir, szarość; blask, światło; bezkres, obszar, otchłań, pas, przestrzeń, przestwór; część, fragment, kawałek, połowa, skrawek; horyzont, krańce, skraj; środek, wierzchołek; widok, wygląd; zachmurzenie; obraz, zdjęcia; atlas, mapa; skłon, zachód; obserwacja; mechanika nieba
- deszcz, grad, rosa, żar z nieba
- błyskawica, chmurki, chmury, gwiazdka, gwiazdy, kometa, księżyc, obłoki, planety, słoneczko, słońce; obiekt, ptaki, samolot; łuna, światło; punkt, zjawisko na niebie
- niebo jaśnieje, rozbłyskuje, rozjaśnia się, rozpogodziło się, wypogodziło się; ciemnieje, pociemniało, poszarzało, zachmurzyło się; czerwienieje, poczerwieniało, zaczerwieniło się; przybrało jakiś kolor; odbija się w czymś
- dosięgnąć, dotykać, sięgać nieba
- przyglądać się niebu
- obserwować, oglądać, widzieć, zobaczyć; badać, patrolować; pokryć, przesłonić, zakryć, zasłaniać, zasnuć; rozświetlać; przecinać niebo
- lecieć, odlecieć, pofrunąć; ulatywać do nieba; sfrunąć; lecieć, lunąć, padać, spadać, spływać z nieba
- ulatywać, wzlatywać; unieść coś, wznosić coś; wystrzelić; sterczeć; wyciągnięty, zwrócony ku niebu
- wskazać, wypłynąć na niebo; patrzeć, spojrzeć/spoglądać; poszybować, wzlatywać; strzelać, wypuścić coś; wpatrzony, zapatrzony; wycelowany, wymierzony w niebo
- szukać czegoś, wypatrywać czegoś; widzieć coś, zobaczyć coś; błysnąć, lśnić, migotać, świecić, zamigotać na niebie; fruwać, krążyć, lecieć, pędzić, płynąć, sunąć, szybować, wędrować po niebie
- błękitny, niebieski jak niebo
-
Na niebie ukazał się już księżyc i właśnie w tej chwili oświetlił swym blaskiem ogromną, leżącą nieco w dole ławicę chmur.
źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1960
W istocie deszcz wisiał w powietrzu, niebo zaciągnęło się granatem i w każdej chwili można się było spodziewać kwietniowej ulewy.
źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006
Schylił się i wystawił twarz ku zachmurzonemu niebu, skąd bardzo wolno leciał biały puch.
źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
Zielone drzewa wyspy, oświetlone jaskrawym słońcem zza chmur, stały nieruchomo na tle granatowego nieba, kładąc jasne cienie na płaszczyźnie wody.
źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961
Piękne prace pokazują zaczarowane Wilno: kręte zaułki, falujące kamienice, sięgające nieba wieże kościołów.
źródło: NKJP: Zaczarowane miasto, Dziennik Polski, 2000-10-28
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
liczba pojedyncza liczba mnoga M. niebo
nieba
D. nieba
nieb
C. niebu
niebom
B. niebo
nieba
N. niebem
niebami
Ms. niebie
niebach
W. niebo
nieba
Inne uwagi
Zwykle lp
-
psł. *nebo, *nebese