-
1.
będący sprawcą lub przyczyną czegoś złego -
Używane także w znaczeniu 'winny człowiek'.
-
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Zasady współżycia społecznego
zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie -
synonimy: odpowiedzialny
antonimy: niewinny
-
- kierowca; kościół, naród; obywatel; budżet, zakład; ojciec winny; partia, policja, szkoła, władza; ofiara; firma winna; państwo, społeczeństwo winne; ludzie, nauczyciele, politycy; katolicy; rodzice, uczniowie; lekarze, pracownicy; żydzi winni; dzieci, kobiety winne czegoś
- winny katastrofy, nieszczęścia, porażki, tragedii, wypadku, zaniedbań; ludobójstwa, morderstwa, przestępstwa, śmierci, zabójstwa, zbrodni, zdrady
- karać, osądzić, szukać, ukarać, wskazać winnego; uznać za winnego; czuć się winnym
-
Winnym samobójczej śmierci syna był ojciec.
źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
Fakt ten w sposób zasadniczy obala zeznania oskarżonego i jednoznacznie wykazuje, iż oskarżony jest winny zarzucanego mu czynu: morderstwa z premedytacją.
źródło: NKJP: Maciej Malicki: Takie tam [dziennik], 2006
[...] w powszechnej opinii komentatorów jednoznacznego, mocnego stwierdzenia, kto jest winien mordu w Katyniu, zabrakło.
źródło: NKJP: Anna Wojciechowska: Bez pojednania, ale przyjaźnie, Dziennik Zachodni, 2010-04-08
Tęsknię za moją rodziną, a nie chcę tego. - Czujesz się winny, że ich zostawiłeś. Że wyjechałeś?
źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996
Naturalnie wszelkie meldunki o wykroczeniach przekazujemy do biura rajdu. Winni będą ukarani, zgodnie z regulaminem, punktami karnymi.
źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. winny
winny
winny
winne
winna
M. spół. winien
winien
winien
D. winnego
winnego
winnego
winnego
winnej
C. winnemu
winnemu
winnemu
winnemu
winnej
B. winnego
winnego
winny
winne
winną
N. winnym
winnym
winnym
winnym
winną
Ms. winnym
winnym
winnym
winnym
winnej
W. winny
winny
winny
winne
winna
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. winni
winni
winne
winne
D. winnych
winnych
winnych
winnych
C. winnym
winnym
winnym
winnym
B. winnych
winnych
winnych
winne
N. winnymi
winnymi
winnymi
winnymi
Ms. winnych
winnych
winnych
winnych
W. winni
winni
winne
winne
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. winniejszy
winniejszy
winniejszy
winniejsze
winniejsza
D. winniejszego
winniejszego
winniejszego
winniejszego
winniejszej
C. winniejszemu
winniejszemu
winniejszemu
winniejszemu
winniejszej
B. winniejszego
winniejszego
winniejszy
winniejsze
winniejszą
N. winniejszym
winniejszym
winniejszym
winniejszym
winniejszą
Ms. winniejszym
winniejszym
winniejszym
winniejszym
winniejszej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. winniejsi
winniejsi
winniejsze
winniejsze
D. winniejszych
winniejszych
winniejszych
winniejszych
C. winniejszym
winniejszym
winniejszym
winniejszym
B. winniejszych
winniejszych
winniejszych
winniejsze
N. winniejszymi
winniejszymi
winniejszymi
winniejszymi
Ms. winniejszych
winniejszych
winniejszych
winniejszych
Inne uwagi
Zwykle stopniuje się opisowo
-
+ winny + CZEGOszyk: neutralny + winny + że ZDANIEszyk: neutralny -