ściemnieć

  • stać się ciemnym lub ciemniejszym niż wcześniej
  • KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    kolory i światło

  • synonimy:  pociemnieć
    • skóra, twarz ściemniała; niebo ściemniało; oczy, włosy; chmury ściemniały
  • Nos Sandry, kształt ust, jej czarne jak smoła oczy. I tylko podbródek jakby po nim i jasny kolor włosków, choć pewnie z czasem ściemnieją [...].

    źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005

    Czerwonawa skóra Wagnerowicza zdążyła w międzyczasie troszeczkę ściemnieć.

    źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

    Jabłka obrać, zetrzeć na drobnej tarce, skropić sokiem z cytryny, aby nie ściemniały.

    źródło: NKJP: (ST): Krościeńskie przepisy, Dziennik Polski, 2002-03-30

    [...] używałam kremu matującego, długo nie był otwarty, zamykałam go dokładnie, a krem ściemniał na brązowo [...].

    źródło: NKJP: Internet

    Pogoda jęła się psuć, gnane wiatrem chmury ściemniały groźnie, las szumiał, pierwsze krople deszczu zaczęły znaczyć kaptury, opończe, zady koni i wańtuch czarnego wozu.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

  • część mowy: czasownik

    aspekt: dokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. ściemnieję
    ściemniejemy
    2 os. ściemniejesz
    ściemniejecie
    3 os. ściemnieje
    ściemnieją

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. ściemniałem
    +(e)m ściemniał
    ściemniałam
    +(e)m ściemniała
    ściemniałom
    +(e)m ściemniało
    ściemnieliśmy
    +(e)śmy ściemnieli
    ściemniałyśmy
    +(e)śmy ściemniały
    2 os. ściemniałeś
    +(e)ś ściemniał
    ściemniałaś
    +(e)ś ściemniała
    ściemniałoś
    +(e)ś ściemniało
    ściemnieliście
    +(e)ście ściemnieli
    ściemniałyście
    +(e)ście ściemniały
    3 os. ściemniał
    ściemniała
    ściemniało
    ściemnieli
    ściemniały

    bezosobnik: ściemniano

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. ściemniejmy
    2 os. ściemniej
    ściemniejcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. ściemniałbym
    bym ściemniał
    ściemniałabym
    bym ściemniała
    ściemniałobym
    bym ściemniało
    ściemnielibyśmy
    byśmy ściemnieli
    ściemniałybyśmy
    byśmy ściemniały
    2 os. ściemniałbyś
    byś ściemniał
    ściemniałabyś
    byś ściemniała
    ściemniałobyś
    byś ściemniało
    ściemnielibyście
    byście ściemnieli
    ściemniałybyście
    byście ściemniały
    3 os. ściemniałby
    by ściemniał
    ściemniałaby
    by ściemniała
    ściemniałoby
    by ściemniało
    ściemnieliby
    by ściemnieli
    ściemniałyby
    by ściemniały

    bezosobnik: ściemniano by

    bezokolicznik: ściemnieć

    imiesłów przysłówkowy uprzedni: ściemniawszy

    gerundium: ściemnienie

    odpowiednik aspektowy: ciemnieć

  • Zob.  ciemny 

CHRONOLOGIZACJA:
SJPXVII
SL: zciemnieć
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 26.11.2010