szary - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

1.

mający kolor powstały z połączenia koloru czarnego z kolorem białym

Noty o użyciu

Wyraz używany jako składnik terminów zoologicznych i botanicznych, np. wierzba szara , słowik szary .

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

kolory i światło

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

barwny
kolorowy

Połączenia

szary garnitur, kostium, mundur, płaszcz, sweter; koc; beton, kamień, papier; cień, dym, nalot; budynek, gmach; kolor; szara spódnica, sukienka; tektura, wełna; mgła, woda; koperta, torba; wykładzina; farba; barwa, tonacja; szare spodnie; płótno; linoleum; niebo; szare oczy; mury, ściany; chmury
szary od kurzu
szary jak popiół

Cytaty

	[...] Ojciec zaś zachowywał dyplomatyczne milczenie. Czasem tylko dostrzegałem w jego spokojnych, szarych oczach błysk rozbawienia. źródło: KWSJP: Kazimierz Dębnicki: Życie jak życie, 1986
	Kiedy wyjeżdżał z Katowic, szare chmury sypały szarym deszczem, pod nogami mlaskało błoto. źródło: KWSJP: Tak było..., Dziennik Polski, 2004-02-07
	Często błąkałam się samotnie po łąkach; kiedy w długim, ładnym szarym płaszczu i koronkowym kapeluszu z wielkim rondem wychodziłam na umówione spotkanie, odzyskiwałam siły, czułam się znowu odświeżona, miejska. źródło: KWSJP: Margit Kaffka: Barwy i lata, 1960
	Kaśka pamiętała dom, który tam stał: hotel Ocean, wysoki, szary budynek z ogromnymi oknami wystawowymi, w których manekiny bez głów demonstrowały eleganckie ubrania. źródło: KWSJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999
	Całość nieodparcie nasuwała skojarzenia z malowidłem, z tableau - jedynym ruchomym akcentem były bowiem krążące po szarym niebie czarne punkty wron. źródło: KWSJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szary	szary	szary	szare	szara
D.	szarego	szarego	szarego	szarego	szarej
C.	szaremu	szaremu	szaremu	szaremu	szarej
B.	szarego	szarego	szary	szare	szarą
N.	szarym	szarym	szarym	szarym	szarą
Ms.	szarym	szarym	szarym	szarym	szarej
W.	szary	szary	szary	szare	szara

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szarzy	szarzy	szare	szare
D.	szarych	szarych	szarych	szarych
C.	szarym	szarym	szarym	szarym
B.	szarych	szarych	szarych	szare
N.	szarymi	szarymi	szarymi	szarymi
Ms.	szarych	szarych	szarych	szarych
W.	szarzy	szarzy	szare	szare

Składnia

	+	szary	+
szyk: neutralny

Pochodzenie

zach. psł. šarъ 'w kolorze popiołu, szary, popielaty'

Wynik drugiej palatalizacji spółgłosek tylnojęzykowych z wczesnopsł. *chěrъ (< *choi̯-ro-). Języki południowo- i wschodniosłowiańskie kontynuują prapostać *sěrъ.