niszczeć
-
stopniowo tracić pierwotne właściwości i wartość pod wpływem jakichś niekorzystnych czynników
-
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
stan skupienia, trwałość materii -
- budynek, dom, dworek, obiekt, pałac, zabytek, zamek; cmentarz, majątek, teren; nagrobek, pomnik niszczał; budowla, cerkiew, świątynia; elewacja niszczała; mieszkanie, wnętrze czegoś niszczało; zabudowania niszczały
- stopniowo niszczeć
- powodować, wywoływać niszczenie
- ulegać niszczeniu
- zabezpieczyć przed niszczeniem
- proces niszczenia
-
W czasie drugiej wojny światowej pałac nie został zniszczony, lecz po przymusowym opuszczeniu go przez właścicieli zdewastowany, niszczał, zamieniając się powoli w ruinę.
źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane. Rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001
Cenne dzieła sztuki wiszą na drucikach, które je przecinają. W muzeum nie ma kontroli wilgoci i światła. Kolekcje niszczeją [...].
źródło: NKJP: Sprzedaż zbiorów przesądzona, Gazeta Krakowska, 2006-04-11
Z czasem [...] w kombinacie zaczęły się zwolnienia, a firma przestała płacić pensje. Niszczała ziemia, na której przez lata pracowali ludzie, w ruinę popadały także zabudowania pobliskiego gospodarstwa.
źródło: NKJP: Ziemi nie oddamy, Gazeta Poznańska, 2004-09-03
Zarząd miasta gorączkowo poszukuje firm, które byłyby w stanie zagospodarować niszczejące hale i urządzenia.
źródło: NKJP: Adam Gierak, Niczyje na czyjeś, Gazeta Wyborcza, 1993-01-22
Na takiej posadzce wygodnie stawia się donice i meble ogrodowe, bez obawy, że będą niszczały pod wpływem wilgoci.
źródło: NKJP: Ideał siegnął bruku, Dziennik Bałtycki, 2002-06-25
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. niszczeję
niszczejemy
2 os. niszczejesz
niszczejecie
3 os. niszczeje
niszczeją
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. niszczałem
+(e)m niszczał
niszczałam
+(e)m niszczała
niszczałom
+(e)m niszczało
niszczeliśmy
+(e)śmy niszczeli
niszczałyśmy
+(e)śmy niszczały
2 os. niszczałeś
+(e)ś niszczał
niszczałaś
+(e)ś niszczała
niszczałoś
+(e)ś niszczało
niszczeliście
+(e)ście niszczeli
niszczałyście
+(e)ście niszczały
3 os. niszczał
niszczała
niszczało
niszczeli
niszczały
bezosobnik: niszczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę niszczał
będę niszczeć
będę niszczała
będę niszczeć
będę niszczało
będę niszczeć
będziemy niszczeli
będziemy niszczeć
będziemy niszczały
będziemy niszczeć
2 os. będziesz niszczał
będziesz niszczeć
będziesz niszczała
będziesz niszczeć
będziesz niszczało
będziesz niszczeć
będziecie niszczeli
będziecie niszczeć
będziecie niszczały
będziecie niszczeć
3 os. będzie niszczał
będzie niszczeć
będzie niszczała
będzie niszczeć
będzie niszczało
będzie niszczeć
będą niszczeli
będą niszczeć
będą niszczały
będą niszczeć
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. niszczejmy
2 os. niszczej
niszczejcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. niszczałbym
bym niszczał
niszczałabym
bym niszczała
niszczałobym
bym niszczało
niszczelibyśmy
byśmy niszczeli
niszczałybyśmy
byśmy niszczały
2 os. niszczałbyś
byś niszczał
niszczałabyś
byś niszczała
niszczałobyś
byś niszczało
niszczelibyście
byście niszczeli
niszczałybyście
byście niszczały
3 os. niszczałby
by niszczał
niszczałaby
by niszczała
niszczałoby
by niszczało
niszczeliby
by niszczeli
niszczałyby
by niszczały
bezosobnik: niszczano by
bezokolicznik: niszczeć
imiesłów przysłówkowy współczesny: niszczejąc
gerundium: niszczenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. niszczenie
niszczenia
D. niszczenia
niszczeń
C. niszczeniu
niszczeniom
B. niszczenie
niszczenia
N. niszczeniem
niszczeniami
Ms. niszczeniu
niszczeniach
W. niszczenie
niszczenia
imiesłów przymiotnikowy czynny: niszczejący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. niszczejący
niszczejący
niszczejący
niszczejące
niszczejąca
D. niszczejącego
niszczejącego
niszczejącego
niszczejącego
niszczejącej
C. niszczejącemu
niszczejącemu
niszczejącemu
niszczejącemu
niszczejącej
B. niszczejącego
niszczejącego
niszczejący
niszczejące
niszczejącą
N. niszczejącym
niszczejącym
niszczejącym
niszczejącym
niszczejącą
Ms. niszczejącym
niszczejącym
niszczejącym
niszczejącym
niszczejącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. niszczejący
niszczejący
niszczejące
niszczejące
D. niszczejących
niszczejących
niszczejących
niszczejących
C. niszczejącym
niszczejącym
niszczejącym
niszczejącym
B. niszczejących
niszczejących
niszczejących
niszczejące
N. niszczejącymi
niszczejącymi
niszczejącymi
niszczejącymi
Ms. niszczejących
niszczejących
niszczejących
niszczejących
odpowiednik aspektowy: zniszczeć
-
Czasownik odprzymiotnikowy od psł. *niščь 'biedny, nędzny'; pierwotne znaczenie 'stawać się biednym, nędznym, marnieć, psuć się'; zob. niszczyć