-
1.
brodaty jeździec na drewnianym koniu, przebrany w barwny tatarski strój i biorący udział w zabawie nawiązującej do legendy o napadzie Tatarów na Kraków -
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE
Tradycja
zwyczaje i obyczaje -
synonimy: konik zwierzyniecki
-
- krakowski lajkonik
-
[...] w oktawę Bożego Ciała orszak [...] przebrany w tatarskie stroje wyrusza spod norbertanek. Lajkonik ze swą świtą harcuje na ulicach Kościuszki i Zwierzynieckiej.
źródło: NKJP: Mieczysław Kasprzyk: Harce z Lajkonikiem i noworoczny spacer, Gazeta Krakowska, 2005-12-30
Popularna w wielu kulturach postać człowieka-konia, znana w dawnych widowiskach obrzędowych, u nas została wprzęgnięta w krakowska legendę o najeździe na miasto Tatarów. Lajkonik stał się najważniejszą postacią krakowskiego folkloru.
źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974
W niedawnej paradzie z okazji Dnia św. Patryka, 17 marca, w wielobarwnym pochodzie udział wzięli reprezentanci Polonii. Irlandczycy mieli okazję m.in. po raz pierwszy zobaczyć krakowskiego lajkonika.
źródło: NKJP: Bartosz Puchowski: Artur przemyca papierosy, a absolwentka politologii sprząta pokoje..., Tygodnik Tucholski, 2007
-
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
liczba pojedyncza liczba mnoga M. lajkonik
lajkonicy
lajkonikowie
ndepr lajkoniki
depr D. lajkonika
lajkoników
C. lajkonikowi
lajkonikom
B. lajkonika
lajkoników
N. lajkonikiem
lajkonikami
Ms. lajkoniku
lajkonikach
W. lajkoniku
lajkonicy
lajkonikowie
ndepr lajkoniki
depr -
Etymologia niejasna. Złożenie z drugim członem konik, zob. koń. Pierwszy człon niepewny; może śr.-w.-niem. leich 'grana melodia, śpiew', leichen 'skakać', albo środkowy człon nazwy Bożego Ciała Fron-leich-nam-(fest) lub też leie, lei 'człowiek niewykształcony, prostak'. Możliwe nawarstwienie polskiego terminu na pierwotną niem. nazwę cechową drogą etymologii ludowej (Sław.).