łopotać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

2.

książk. poruszać energicznie skrzydłami w górę i w dół

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

trzepotać

Połączenia

łopotać skrzydłami

Cytaty

Na błotach, w kłębach mgły [...] skrzydłami łopocze najokropniejsze ptaszysko [...].

źródło: NKJP: Halina Auderska: Babie lato, 1974

Czarny ptak przeleciał, gwałtownie łopocząc wielkimi skrzydłami, tuż nad moją głową, z oddali usłyszałem wycie wilka.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Uczeń czarnoksiężnika, 2003

[...] nagle usłyszał łopot skrzydeł i tuż przed nim usiadł czarny [....] wielki ptak z jarzącymi się zielonymi oczyma, który zaczął przeraźliwie skrzeczeć i łopotać skrzydłami.

źródło: NKJP: Jan Hanys: Widmowe wesele, Trybuna Śląska, 2002-06-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	łopoczę książk. łopocę	łopoczemy książk. łopocemy
2 os.	łopoczesz książk. łopocesz	łopoczecie książk. łopocecie
3 os.	łopocze książk. łopoce	łopoczą książk. łopocą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łopotałem +(e)m łopotał	łopotałam +(e)m łopotała	łopotałom +(e)m łopotało	łopotaliśmy +(e)śmy łopotali	łopotałyśmy +(e)śmy łopotały
2 os.	łopotałeś +(e)ś łopotał	łopotałaś +(e)ś łopotała	łopotałoś +(e)ś łopotało	łopotaliście +(e)ście łopotali	łopotałyście +(e)ście łopotały
3 os.	łopotał	łopotała	łopotało	łopotali	łopotały

bezosobnik: łopotano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę łopotał będę łopotać	będę łopotała będę łopotać	będę łopotało będę łopotać	będziemy łopotali będziemy łopotać	będziemy łopotały będziemy łopotać
2 os.	będziesz łopotał będziesz łopotać	będziesz łopotała będziesz łopotać	będziesz łopotało będziesz łopotać	będziecie łopotali będziecie łopotać	będziecie łopotały będziecie łopotać
3 os.	będzie łopotał będzie łopotać	będzie łopotała będzie łopotać	będzie łopotało będzie łopotać	będą łopotali będą łopotać	będą łopotały będą łopotać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		łopoczmy
2 os.	łopocz	łopoczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	łopotałbym bym łopotał	łopotałabym bym łopotała	łopotałobym bym łopotało	łopotalibyśmy byśmy łopotali	łopotałybyśmy byśmy łopotały
2 os.	łopotałbyś byś łopotał	łopotałabyś byś łopotała	łopotałobyś byś łopotało	łopotalibyście byście łopotali	łopotałybyście byście łopotały
3 os.	łopotałby by łopotał	łopotałaby by łopotała	łopotałoby by łopotało	łopotaliby by łopotali	łopotałyby by łopotały

bezosobnik: łopotano by

bezokolicznik: łopotać

imiesłów przysłówkowy współczesny:

łopocąc
łopocząc

gerundium: łopotanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	łopotanie	łopotania
D.	łopotania	łopotań
C.	łopotaniu	łopotaniom
B.	łopotanie	łopotania
N.	łopotaniem	łopotaniami
Ms.	łopotaniu	łopotaniach
W.	łopotanie	łopotania

imiesłów przymiotnikowy czynny: łopocący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	łopocący łopoczący	łopocący łopoczący	łopocący łopoczący	łopocące łopoczące	łopocąca łopocząca
D.	łopocącego łopoczącego	łopocącego łopoczącego	łopocącego łopoczącego	łopocącego łopoczącego	łopocącej łopoczącej
C.	łopocącemu łopoczącemu	łopocącemu łopoczącemu	łopocącemu łopoczącemu	łopocącemu łopoczącemu	łopocącej łopoczącej
B.	łopocącego łopoczącego	łopocącego łopoczącego	łopocący łopoczący	łopocące łopoczące	łopocącą łopoczącą
N.	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącą łopoczącą
Ms.	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącej łopoczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	łopocący łopoczący	łopocący łopoczący	łopocące łopoczące	łopocące łopoczące
D.	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących
C.	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym	łopocącym łopoczącym
B.	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących	łopocące łopoczące
N.	łopocącymi łopoczącymi	łopocącymi łopoczącymi	łopocącymi łopoczącymi	łopocącymi łopoczącymi
Ms.	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących	łopocących łopoczących

odpowiednik aspektowy: załopotać

Składnia

+

łopotać

+

CZYM

Pochodzenie

psł. *lopotati 'uderzać z odgłosem, wydawać trzaski, niewyraźne, nieartykułowane dźwięki'

Forma prasłowiańska wywodzi się od psł. *lopati 'uderzać w coś płasko z odgłosem, klepać, walić' z przyrostkiem -ot-.