-
6.
gwałtownie zmieniać swoją ilość, wielkość lub natężenie -
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
wielkość,
KATEGORIE FIZYCZNE
Cechy i właściwości materii
jakość i intensywność
KATEGORIE FIZYCZNE
Ilość, liczby i liczenie
ogólne określenia ilości -
- cukier, cholesterol; adrenalina; ciśnienie, gorączka, temperatura, tętno; akcyza, cena, kurs, ropa skacze
-
Od czasu do czasu wybucha skandal, gdy kurs jakiejś spółki z nieznanych przyczyn nagle skacze do góry lub spada.
źródło: KWSJP: Adam Grzeszak: Szeptem do mnie mów, Polityka, 2005
Czerwcowe deszcze i chłody opóźniły dojrzewanie. - Owoce są więc niesmaczne i szybko pleśnieją [...]. Ceny skaczą z góry na dół, od 70 gr do 2 zł za kg, zależnie od jakości.
źródło: NKJP: Monika Dzierżyńska-Nowak: Rynek owoców i warzyw, Gazeta Wyborcza, 1996-06-27
Raptem murawa pęka i moja prawa noga zanurza się w bagiennych odmętach. Tętno skacze, krew uderza do głowy.
źródło: KWSJP: Marcin Szumowski: Na wodnym łożu, Dzień dobry, 2001, nr 8
– Doktorze, na Nowej Gwinei zetknąłem się z mózgową postacią zimnicy. – Tak, to niedobra sprawa. Gorączka skacze do czterdziestu stopni, a nawet i wyżej, chory majaczy, są różne objawy psychiczne.
źródło: NKJP: Lucjan Wolanowski: Upał i gorączka, 1970
Pan Izaak prosił, żebym go długo nie męczył, bo ciśnienie mu skacze. Ot, znowu ma 190 na 90.
źródło: NKJP: Jacek Hubo-Bader: Brakujący fragment układanki, Gazeta Wyborcza, 1996-11-29
-
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. skaczę
skaczemy
2 os. skaczesz
skaczecie
3 os. skacze
skaczą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. skakałem
+(e)m skakał
skakałam
+(e)m skakała
skakałom
+(e)m skakało
skakaliśmy
+(e)śmy skakali
skakałyśmy
+(e)śmy skakały
2 os. skakałeś
+(e)ś skakał
skakałaś
+(e)ś skakała
skakałoś
+(e)ś skakało
skakaliście
+(e)ście skakali
skakałyście
+(e)ście skakały
3 os. skakał
skakała
skakało
skakali
skakały
bezosobnik: skakano
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. będę skakał
będę skakać
będę skakała
będę skakać
będę skakało
będę skakać
będziemy skakali
będziemy skakać
będziemy skakały
będziemy skakać
2 os. będziesz skakał
będziesz skakać
będziesz skakała
będziesz skakać
będziesz skakało
będziesz skakać
będziecie skakali
będziecie skakać
będziecie skakały
będziecie skakać
3 os. będzie skakał
będzie skakać
będzie skakała
będzie skakać
będzie skakało
będzie skakać
będą skakali
będą skakać
będą skakały
będą skakać
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. skaczmy
2 os. skacz
skaczcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. skakałbym
bym skakał
skakałabym
bym skakała
skakałobym
bym skakało
skakalibyśmy
byśmy skakali
skakałybyśmy
byśmy skakały
2 os. skakałbyś
byś skakał
skakałabyś
byś skakała
skakałobyś
byś skakało
skakalibyście
byście skakali
skakałybyście
byście skakały
3 os. skakałby
by skakał
skakałaby
by skakała
skakałoby
by skakało
skakaliby
by skakali
skakałyby
by skakały
bezosobnik: skakano by
bezokolicznik: skakać
imiesłów przysłówkowy współczesny: skacząc
gerundium: skakanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. skakanie
skakania
D. skakania
skakań
C. skakaniu
skakaniom
B. skakanie
skakania
N. skakaniem
skakaniami
Ms. skakaniu
skakaniach
W. skakanie
skakania
imiesłów przymiotnikowy czynny: skaczący
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. skaczący
skaczący
skaczący
skaczące
skacząca
D. skaczącego
skaczącego
skaczącego
skaczącego
skaczącej
C. skaczącemu
skaczącemu
skaczącemu
skaczącemu
skaczącej
B. skaczącego
skaczącego
skaczący
skaczące
skaczącą
N. skaczącym
skaczącym
skaczącym
skaczącym
skaczącą
Ms. skaczącym
skaczącym
skaczącym
skaczącym
skaczącej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. skaczący
skaczący
skaczące
skaczące
D. skaczących
skaczących
skaczących
skaczących
C. skaczącym
skaczącym
skaczącym
skaczącym
B. skaczących
skaczących
skaczących
skaczące
N. skaczącymi
skaczącymi
skaczącymi
skaczącymi
Ms. skaczących
skaczących
skaczących
skaczących
odpowiednik aspektowy: skoczyć
-
Rznieżywotny + skakać + (do CZEGO) -
psł. *skakati 'wykonywać skoki, poruszać się skacząc, podskakiwać, podrygiwać'
Widoczne charakterystyczne wzdłużenie samogłoski rdzennej *o → *a w stosunku do podstawowego *skočiti (zob. skoczyć ).