oddalić się - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

znaleźć się dalej od czegoś

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości przestrzeni

odległość

antonimy:

przybliżyć się
zbliżyć się

konwój, statek oddalił się; karawana, łódź, pogoń oddaliła się; goście, jeźdźcy, przybysze oddalili się
oddalić się brzegiem, chodnikiem, korytarzem, plażą, ulicą; galopem, kłusem, piechotą, samochodem, szybkim krokiem, truchtem, wielkimi krokami
oddalić się do komnat, do swojego pokoju, do windy
oddalić się ku lasowi, ku miastu
oddalić się na bezpieczną odległość, na bok, na kilka kroków, na wschód, na zachód; na kilka minut, na pewien czas; na łodziach, na rowerze, na motorówce
oddalić się od brzegu, od burty, od centrum, od drogi, od drzwi, od granicy, od krawędzi, od lądu, od miasta, od morza, od obozu, od rzeki, od telefonu, od telewizora, od ulicy, od wybrzeża, od źródła promieniowania; od grupy, od stada, od tłumu
oddalić się o kilka kroków, o kilometr, o ileś metrów
oddalić się w jakimś kierunku, w stronę bufetu (namiotu, samochodu, sklepu...)
oddalić się w głąb domu, w głąb komnaty, w głąb pokoju
oddalić się z miejsca zdarzenia
oddalić się bez pożegnania, bez słowa, dyskretnie, niechętnie, nieśpiesznie, powoli, spokojnie, śpiesznie, szybko, znacznie, z wolna
oddalić się i zniknąć

	Sprawnym gestem nałożył mężczyznom po kilka kawałków i oddalił się tanecznym krokiem. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003
	Komendant oddalił się w stronę swojego wozu, a ja wsiadłem do mercedesa. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S. A., 1997
	Oddalił się od niego na jakieś sto metrów. źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1977
	Wyjrzałem za burtę: łódź oddaliła się od szuwarów, wypłynęła na środek jeziora i stanęła w poprzek księżycowej ścieżki. źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972
	Jeszcze kilka lat temu wystarczyło tylko oddalić się od brzegu, by mieć obfity połów. Teraz trzeba się nieźle natrudzić - mówią rybacy. źródło: NKJP: Anna Dąbrowska: Kurczy się włoska rybka, Gazeta Wyborcza, 1994-07-30

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oddaliłem się +(e)m się oddalił	oddaliłam się +(e)m się oddaliła	oddaliłom się +(e)m się oddaliło	oddaliliśmy się +(e)śmy się oddalili	oddaliłyśmy się +(e)śmy się oddaliły
2 os.	oddaliłeś się +(e)ś się oddalił	oddaliłaś się +(e)ś się oddaliła	oddaliłoś się +(e)ś się oddaliło	oddaliliście się +(e)ście się oddalili	oddaliłyście się +(e)ście się oddaliły
3 os.	oddalił się	oddaliła się	oddaliło się	oddalili się	oddaliły się

bezosobnik: oddalono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		oddalmy się
2 os.	oddal się	oddalcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	oddaliłbym się bym się oddalił	oddaliłabym się bym się oddaliła	oddaliłobym się bym się oddaliło	oddalilibyśmy się byśmy się oddalili	oddaliłybyśmy się byśmy się oddaliły
2 os.	oddaliłbyś się byś się oddalił	oddaliłabyś się byś się oddaliła	oddaliłobyś się byś się oddaliło	oddalilibyście się byście się oddalili	oddaliłybyście się byście się oddaliły
3 os.	oddaliłby się by się oddalił	oddaliłaby się by się oddaliła	oddaliłoby się by się oddaliło	oddaliliby się by się oddalili	oddaliłyby się by się oddaliły

bezosobnik: oddalono by się

bezokolicznik: oddalić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddaliwszy się

gerundium: oddalenie się

odpowiednik aspektowy: oddalać się

	+	oddalić się	+	od KOGO/CZEGO + (o CO)
	+	oddalić się	+	DOKĄD

Zob. dal