spieszyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

2.

nie odwlekać zrobienia czegoś

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

synonimy:

spieszyć się

	Jednostki białych ochotników miotały się od osady do osady, próbując zgadnąć, której w danym momencie należy spieszyć z pomocą. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994
	Wtedy na pomoc spieszy mu właśnie Janina, nauczycielka na podwarszawskiej wsi, z którą połączyły go kiedyś miłosne zaklęcia. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	Racjonalistka Ewa spieszy z wyjaśnieniem, że to zbieżność dat: w tym samym roku 1431, w którym w Rouen spłonęła na stosie Joanna d'Arc, urodził się w domu paryskich nędzarzy przyszły bandyta, sutener i kochanek grubej Małgosi, Franciszek z Moncorbier. źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997
	Dziwne to były związki matki z synem, skoro nie spieszył być przy jej śmierci. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spieszyłem +(e)m spieszył	spieszyłam +(e)m spieszyła	spieszyłom +(e)m spieszyło	spieszyliśmy +(e)śmy spieszyli	spieszyłyśmy +(e)śmy spieszyły
2 os.	spieszyłeś +(e)ś spieszył	spieszyłaś +(e)ś spieszyła	spieszyłoś +(e)ś spieszyło	spieszyliście +(e)ście spieszyli	spieszyłyście +(e)ście spieszyły
3 os.	spieszył	spieszyła	spieszyło	spieszyli	spieszyły

bezosobnik: spieszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spieszył będę spieszyć	będę spieszyła będę spieszyć	będę spieszyło będę spieszyć	będziemy spieszyli będziemy spieszyć	będziemy spieszyły będziemy spieszyć
2 os.	będziesz spieszył będziesz spieszyć	będziesz spieszyła będziesz spieszyć	będziesz spieszyło będziesz spieszyć	będziecie spieszyli będziecie spieszyć	będziecie spieszyły będziecie spieszyć
3 os.	będzie spieszył będzie spieszyć	będzie spieszyła będzie spieszyć	będzie spieszyło będzie spieszyć	będą spieszyli będą spieszyć	będą spieszyły będą spieszyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spieszmy
2 os.	spiesz	spieszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spieszyłbym bym spieszył	spieszyłabym bym spieszyła	spieszyłobym bym spieszyło	spieszylibyśmy byśmy spieszyli	spieszyłybyśmy byśmy spieszyły
2 os.	spieszyłbyś byś spieszył	spieszyłabyś byś spieszyła	spieszyłobyś byś spieszyło	spieszylibyście byście spieszyli	spieszyłybyście byście spieszyły
3 os.	spieszyłby by spieszył	spieszyłaby by spieszyła	spieszyłoby by spieszyło	spieszyliby by spieszyli	spieszyłyby by spieszyły

bezosobnik: spieszono by

bezokolicznik: spieszyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: spiesząc

gerundium: spieszenie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: spieszący

	+	spieszyć	+	z CZYM + (KOMU)
	+	spieszyć	+	BEZOKOLICZNIK

psł. *spěšiti 'dążyć do czegoś'