spieszyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

szybko iść lub jechać dokądś

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

ruch i spoczynek

	synonimy:	pospieszać pośpieszać spieszyć się śpieszyć się zasuwać
	hiperonimy:	iść

	Był ranek. Ludzie zdążali do pracy. Gospodynie z koszykami spieszyły do sklepów po nędzne, kartkowe przydziały bądź po inne, mniej legalne zakupy. źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995
	- To matka chrzestna małego Piotrusia, żona przyjaciela p. Jana, jest łączniczką i spieszy z rozkazami do sztabu powstańców. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005
	Kelner spieszy do stolika po prawej stronie i bierze stamtąd jedno z dwóch krzeseł. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 1, 1986
	Arie spieszył dalej. Ledwo rzucił okiem na zamknięty sklep Chalafty. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949
	- Za kim, niewiasto? - odrzucił niechętnie. - Za tymi, co Lota związawszy, pognali! Musisz spieszyć, żeby dognać... źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spieszyłem +(e)m spieszył	spieszyłam +(e)m spieszyła	spieszyłom +(e)m spieszyło	spieszyliśmy +(e)śmy spieszyli	spieszyłyśmy +(e)śmy spieszyły
2 os.	spieszyłeś +(e)ś spieszył	spieszyłaś +(e)ś spieszyła	spieszyłoś +(e)ś spieszyło	spieszyliście +(e)ście spieszyli	spieszyłyście +(e)ście spieszyły
3 os.	spieszył	spieszyła	spieszyło	spieszyli	spieszyły

bezosobnik: spieszono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę spieszył będę spieszyć	będę spieszyła będę spieszyć	będę spieszyło będę spieszyć	będziemy spieszyli będziemy spieszyć	będziemy spieszyły będziemy spieszyć
2 os.	będziesz spieszył będziesz spieszyć	będziesz spieszyła będziesz spieszyć	będziesz spieszyło będziesz spieszyć	będziecie spieszyli będziecie spieszyć	będziecie spieszyły będziecie spieszyć
3 os.	będzie spieszył będzie spieszyć	będzie spieszyła będzie spieszyć	będzie spieszyło będzie spieszyć	będą spieszyli będą spieszyć	będą spieszyły będą spieszyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		spieszmy
2 os.	spiesz	spieszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	spieszyłbym bym spieszył	spieszyłabym bym spieszyła	spieszyłobym bym spieszyło	spieszylibyśmy byśmy spieszyli	spieszyłybyśmy byśmy spieszyły
2 os.	spieszyłbyś byś spieszył	spieszyłabyś byś spieszyła	spieszyłobyś byś spieszyło	spieszylibyście byście spieszyli	spieszyłybyście byście spieszyły
3 os.	spieszyłby by spieszył	spieszyłaby by spieszyła	spieszyłoby by spieszyło	spieszyliby by spieszyli	spieszyłyby by spieszyły

bezosobnik: spieszono by

bezokolicznik: spieszyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: spiesząc

gerundium: spieszenie

rodzaj gramatyczny: ndk

imiesłów przymiotnikowy czynny: spieszący

+

spieszyć

+

(DOKĄD) + (z CZYM) + (po CO)

psł. *spěšiti 'dążyć do czegoś'