-
1.
przestać żyć -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA
Bieg życia
śmierć -
-
- chory, dziadek, pacjent, ranny umarł; babcia umarła
- umrzeć (gwałtowną, nagłą...) śmiercią
- umrzeć na AIDS, na gruźlicę, na nowotwór, na raka, na serce, na suchoty, na tyfus, na wylew, na zapalenie czegoś, na zawał; na krzyżu; na stole
- umrzeć w łagrze, w łóżku, w obozie, w szpitalu, w więzieniu; w męczarniach, w spokoju; w nędzy, w samotności; w połogu; w czyichś ramionach; w grzechu
- umrzeć wskutek wycieńczenia, upływu krwi, doznanych obrażeń
- umrzeć z głodu, z upływu krwi, z wycieńczenia, z wyczerpania, z zimna; z godnością, z honorem
- umrzeć za ojczyznę, za jakąś sprawę, za wiarę
- bezpotomnie; młodo; nagle, niespodziewanie, prędko, spokojnie; godnie, po ludzku, samotnie, umrzeć
- umrzeć jak bohater
- chcieć, postanowić, pragnąć umrzeć
- umrzeć i odejść, umrzeć i zmartwychwstać
-
Chciałbym umrzeć przed moją żoną, bo trudno mi sobie wyobrazić tę resztę życia bez niej.
źródło: KWSJP: Między PRL-em a Rzeczpospolitą, Przekrój, 1995, nr 28
Powiada, że chyba tu, w tym domu, przyjdzie mu kiedyś umrzeć.
źródło: KWSJP: Opr. as, Przekrój, 1995, nr 27
Po rozwodzie zbudował [...] dom swojego życia i umarł na zawał serca o czwartej nad ranem pierwszej nocy, kiedy w nim zamieszkał.
źródło: NKJP: Jacek Santorski: Jak żyć żeby nie zwariować, 2003
Kobieta, z którą chciałem się ożenić, odeszła. Moi rodzice umarli. Czuję się samotny [...].
źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996
Duma to jest, jak syn umrze za ojczyznę.
źródło: NKJP: Renata Radłowska: Nowohucka telenowela, 2008
-
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. umrę
umrzemy
2 os. umrzesz
umrzecie
3 os. umrze
umrą
Czas przeszły
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. umarłem
+(e)m umarł
umarłam
+(e)m umarła
umarłom
+(e)m umarło
umarliśmy
+(e)śmy umarli
umarłyśmy
+(e)śmy umarły
2 os. umarłeś
+(e)ś umarł
umarłaś
+(e)ś umarła
umarłoś
+(e)ś umarło
umarliście
+(e)ście umarli
umarłyście
+(e)ście umarły
3 os. umarł
umarła
umarło
umarli
umarły
bezosobnik: umarto
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza liczba mnoga 1 os. umrzyjmy
2 os. umrzyj
umrzyjcie
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza liczba mnoga m ż n mo -mo 1 os. umarłbym
bym umarł
umarłabym
bym umarła
umarłobym
bym umarło
umarlibyśmy
byśmy umarli
umarłybyśmy
byśmy umarły
2 os. umarłbyś
byś umarł
umarłabyś
byś umarła
umarłobyś
byś umarło
umarlibyście
byście umarli
umarłybyście
byście umarły
3 os. umarłby
by umarł
umarłaby
by umarła
umarłoby
by umarło
umarliby
by umarli
umarłyby
by umarły
bezosobnik: umarto by
bezokolicznik: umrzeć
imiesłów przysłówkowy uprzedni: umarłszy
gerundium: umarcie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza liczba mnoga M. umarcie
umarcia
D. umarcia
umarć
C. umarciu
umarciom
B. umarcie
umarcia
N. umarciem
umarciami
Ms. umarciu
umarciach
W. umarcie
umarcia
odpowiednik aspektowy: umierać
-
Rzosobowy + umrzeć + (na CO|z CZEGO) -
Zob. mrzeć