świadczyć - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

4.

książk. składać zeznania w sądzie jako świadek

Wymowa

[śfiatczyć] lub pot. [śfiaczczyć]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Prawo i łamanie prawa

sąd

Połączenia

świadkowie świadczyli o czymś
świadczyć o czyjejś niewinności
świadczyć przeciw mafii
świadczyć przed sądem
świadczyć w sądzie

Cytaty

Osoby te świadczyły w sądzie przeciwko panu M. i pozostają w bezpośrednim zagrożeniu, ponieważ pan M. może się na nich zemścić.

źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią. Reportaże seksualne, 2007

Gdy przyszło świadczyć przeciw mafii, a nie tylko wykonywać gesty protestu, nikt nie odważył się zeznawać przeciw bandytom.

źródło: NKJP: Aleksander Chećko: Na bandyckiej fali, Gazeta Wyborcza, 1997-08-04

Zapis TVP, jak i stadionowy monitoring, nie zarejestrowały zdarzenia, a świadkowie obwinionego świadczyli o jego niewinności.

źródło: NKJP: (s), Dziennik Polski, 2002-04-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	świadczę	świadczymy
2 os.	świadczysz	świadczycie
3 os.	świadczy	świadczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	świadczyłem +(e)m świadczył	świadczyłam +(e)m świadczyła	świadczyłom +(e)m świadczyło	świadczyliśmy +(e)śmy świadczyli	świadczyłyśmy +(e)śmy świadczyły
2 os.	świadczyłeś +(e)ś świadczył	świadczyłaś +(e)ś świadczyła	świadczyłoś +(e)ś świadczyło	świadczyliście +(e)ście świadczyli	świadczyłyście +(e)ście świadczyły
3 os.	świadczył	świadczyła	świadczyło	świadczyli	świadczyły

bezosobnik: świadczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę świadczył będę świadczyć	będę świadczyła będę świadczyć	będę świadczyło będę świadczyć	będziemy świadczyli będziemy świadczyć	będziemy świadczyły będziemy świadczyć
2 os.	będziesz świadczył będziesz świadczyć	będziesz świadczyła będziesz świadczyć	będziesz świadczyło będziesz świadczyć	będziecie świadczyli będziecie świadczyć	będziecie świadczyły będziecie świadczyć
3 os.	będzie świadczył będzie świadczyć	będzie świadczyła będzie świadczyć	będzie świadczyło będzie świadczyć	będą świadczyli będą świadczyć	będą świadczyły będą świadczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		świadczmy
2 os.	świadcz	świadczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	świadczyłbym bym świadczył	świadczyłabym bym świadczyła	świadczyłobym bym świadczyło	świadczylibyśmy byśmy świadczyli	świadczyłybyśmy byśmy świadczyły
2 os.	świadczyłbyś byś świadczył	świadczyłabyś byś świadczyła	świadczyłobyś byś świadczyło	świadczylibyście byście świadczyli	świadczyłybyście byście świadczyły
3 os.	świadczyłby by świadczył	świadczyłaby by świadczyła	świadczyłoby by świadczyło	świadczyliby by świadczyli	świadczyłyby by świadczyły

bezosobnik: świadczono by

bezokolicznik: świadczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: świadcząc

gerundium: świadczenie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	świadczenie	świadczenia
D.	świadczenia	świadczeń
C.	świadczeniu	świadczeniom
B.	świadczenie	świadczenia
N.	świadczeniem	świadczeniami
Ms.	świadczeniu	świadczeniach
W.	świadczenie	świadczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: świadczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	świadczący	świadczący	świadczący	świadczące	świadcząca
D.	świadczącego	świadczącego	świadczącego	świadczącego	świadczącej
C.	świadczącemu	świadczącemu	świadczącemu	świadczącemu	świadczącej
B.	świadczącego	świadczącego	świadczący	świadczące	świadczącą
N.	świadczącym	świadczącym	świadczącym	świadczącym	świadczącą
Ms.	świadczącym	świadczącym	świadczącym	świadczącym	świadczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	świadczący	świadczący	świadczące	świadczące
D.	świadczących	świadczących	świadczących	świadczących
C.	świadczącym	świadczącym	świadczącym	świadczącym
B.	świadczących	świadczących	świadczących	świadczące
N.	świadczącymi	świadczącymi	świadczącymi	świadczącymi
Ms.	świadczących	świadczących	świadczących	świadczących

imiesłów przymiotnikowy bierny: świadczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	świadczony	świadczony	świadczony	świadczone	świadczona
D.	świadczonego	świadczonego	świadczonego	świadczonego	świadczonej
C.	świadczonemu	świadczonemu	świadczonemu	świadczonemu	świadczonej
B.	świadczonego	świadczonego	świadczony	świadczone	świadczoną
N.	świadczonym	świadczonym	świadczonym	świadczonym	świadczoną
Ms.	świadczonym	świadczonym	świadczonym	świadczonym	świadczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	świadczeni	świadczeni	świadczone	świadczone
D.	świadczonych	świadczonych	świadczonych	świadczonych
C.	świadczonym	świadczonym	świadczonym	świadczonym
B.	świadczonych	świadczonych	świadczonych	świadczone
N.	świadczonymi	świadczonymi	świadczonymi	świadczonymi
Ms.	świadczonych	świadczonych	świadczonych	świadczonych

odpowiednik aspektowy: zaświadczyć

Składnia

Rz _osobowy	+	świadczyć	+	GDZIE + o CZYM
Rz _osobowy	+	świadczyć	+	GDZIE + za KIM
Rz _osobowy	+	świadczyć	+	GDZIE + przeciw KOMU
Rz _osobowy	+	świadczyć	+	przed KIM + o CZYM
Rz _osobowy	+	świadczyć	+	przed KIM + za KIM
Rz _osobowy	+	świadczyć	+	przed KIM + przeciw KOMU

Pochodzenie

Od rzeczownika świadek (zob.). W st.pol. świaczczyć / świedczyć 'być objawem, dowodem, świadectwem czegoś', 'występować w charakterze świadka, składać zeznania', 'czynić komuś coś dobrego, wykonywać coś na czyjąś rzecz', 'wypowiadać się, składać oświadczenie, wydawać urzędowe orzeczenia, zaświadczenia', 'potwierdzać coś', i in. (Bor)