dojrzeć - Wielki słownik języka polskiego PAN

1.

zobaczyć coś, co nie jest dobrze widoczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego

zmysły

	synonimy:	dostrzec doślepić zauważyć
	hiperonimy:	zobaczyć

dojrzeć postać, sylwetkę, światło
dojrzeć przez dymy, przez mgłę, przez szybę, przez szparę w drzwiach, przez uchylone okno; przez lornetkę, przez lunetę, przez lupę
dojrzeć w ciemnościach, we mgle, w mroku, w oknie, w tłumie, w świetle latarki; w czyichś oczach, w czyjejś twarzy, w czyimś wzroku
dojrzeć z daleka
dojrzeć gołym okiem, kątem oka

	Wpatrując się usilnie, dojrzała, że w cieniu podpiętych kokardami firanek łoża spoczywa jakaś postać ludzka. źródło: KWSJP: Maria Krüger: Godzina pąsowej róży, 1960
	Wspiął się na mury i dojrzał cień kierujący się ku porośniętej lasem miejskiej górze. źródło: KWSJP: Jerzy Piotr Majchrzak: Legendy Choszczyna, 1998
	Dojrzał w jej oczach błysk zrozumienia. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001
	Pochyliłem się; dziewczyna nie oddychała. Jej twarz, widziana przeze mnie w skrócie, miała barwę wypalonej cegły. Nie mogłem dojrzeć, czy ma otwarte oczy. źródło: KWSJP: Ireneusz Iredyński: Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962
	Przeszedł jeszcze kilka kroków, gdy nagle kątem oka dojrzał cień, który szybko zbliżył się do niego. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dojrzałem +(e)m dojrzał	dojrzałam +(e)m dojrzała	dojrzałom +(e)m dojrzało	dojrzeliśmy +(e)śmy dojrzeli	dojrzałyśmy +(e)śmy dojrzały
2 os.	dojrzałeś +(e)ś dojrzał	dojrzałaś +(e)ś dojrzała	dojrzałoś +(e)ś dojrzało	dojrzeliście +(e)ście dojrzeli	dojrzałyście +(e)ście dojrzały
3 os.	dojrzał	dojrzała	dojrzało	dojrzeli	dojrzały

bezosobnik: dojrzano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		dojrzyjmy
2 os.	dojrzyj	dojrzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	dojrzałbym bym dojrzał	dojrzałabym bym dojrzała	dojrzałobym bym dojrzało	dojrzelibyśmy byśmy dojrzeli	dojrzałybyśmy byśmy dojrzały
2 os.	dojrzałbyś byś dojrzał	dojrzałabyś byś dojrzała	dojrzałobyś byś dojrzało	dojrzelibyście byście dojrzeli	dojrzałybyście byście dojrzały
3 os.	dojrzałby by dojrzał	dojrzałaby by dojrzała	dojrzałoby by dojrzało	dojrzeliby by dojrzeli	dojrzałyby by dojrzały

bezosobnik: dojrzano by

bezokolicznik: dojrzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

dojrzawszy

gerundium: dojrzenie

rodzaj gramatyczny: dk

imiesłów przymiotnikowy bierny: dojrzany

Rz _osobowy	+	dojrzeć	+	KOGO/CO
Rz _osobowy	+	dojrzeć	+	że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

psł. *dozьrěti 'dostrzec, zobaczyć'

Czasownik z przedrostkiem *do- od podstawowego *zьrěti, *zьr'ǫ 'patrzeć, widzieć'